در دو ماه گذشته و پس از ورود انصارالله یمن به جنگ جاری در غزه، ترسیم مجدد نقشه تجارت دریایی بین آسیا و اروپا افزایش انتشار کربن برای بخش کشتیرانی را به همراه داشته است. براساس گزارش‌های اخیر؛ شرکت‌های حمل‌و‌نقلی ممکن است با افزایش بیش از پنج برابری انتشار دی اکسیدکربن برای هر کانتینر حمل شده مواجه شوند.
حملات اخیر نیروهای انصارالله یمن به کشتی‌های تجاری در منطقه و به دنبال آن حملات تلافی جویانه هواپیماهای جنگی، کشتی‌ها و زیردریایی‌های آمریکایی و انگلیسی به پایگاه‌های آنها، نگرانی‌ها در مورد گسترش دامنه درگیری‌ها در منطقه را افزایش داده است.
در نتیجه، شرکت‌های کشتیرانی بسیاری از کشتی‌های خود را از منطقه دریای سرخ به عنوان یکی از شلوغ ترین مسیرهای تجاری جهان، منحرف می‌کنند و آنها را از طریق کانال های دیگر به مقصد می‌فرستند.
براساس گزارش رویترز، در حال حاضر کشتی‌های حامل کالا از آسیا به اروپا باید به جای عبور از کانال سوئز، از جنوب آفریقا عبور کنند، که می‌تواند زمان سفر را یک سوم یا بیشتر افزایش دهد و منجر به افزایش متناسب مصرف سوخت و انتشار گازهای گلخانه‌ای شود.
اگرچه تغییر مسیر به اطراف دماغه امید نیک طولانی‌تر می‌شود، اما به معنای سوزاندن سوخت بیشتر و انتشار کربن بیشتر است. کشتی‌هایی با هر شکل و اندازه‌ای به جای خطر عبور از دریای سرخ، دماغه امید نیک را انتخاب می‌کنند، زیرا انصارالله یمن از نوامبر گذشته به ۳۵ کشتی تجاری با هواپیماهای بدون سرنشین و موشک حمله کرده‌اند، علاوه بر این، یک ناو هواپیمابر را تصاحب کرده‌اند.
آخرین داده‌های تحقیقات «کلارکسون» نشان می‌دهد که ورود کشتی‌ها به خلیج عدن اکنون ۶۵ درصد کمتر از سال ۲۰۲۳ میلادی است. همچنین تجزیه و تحلیل حمل‌و‌نقل جهانی و کشتیرانی دریایی نشان می‌دهد که ورود نفتکش‌ها به خلیج عدن ۴۵ درصد، تانکرهای گاز ۹۰ درصد و محموله‌های فله ورودی حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است.
در شرایط عادی، کشتی‌های کانتینری ۳۱ روز طول می‌کشند تا ۱۰ هزار مایل دریایی (۱۸۵۲۰ کیلومتر) بین بندر شنژن چین و بندر روتردام در هلند را از طریق مسیر سنتی کانال سوئز طی کنند. اگر مسیر از طریق آفریقای جنوبی باشد، این مسافت به بیش از ۱۳ هزار مایل دریایی (۲۴۷۶ کیلومتر) و به بیش از ۴۱ روز می‌رسد.
محققان موسسه مشاوره دانمارکی Sea-Intelligence توانستند آلودگی اضافی را به ازای هر TEU اندازه‌گیری کنند. مطالعه جدید مسافت‌های طولانی‌تر دریانوردی و همچنین افزایش سرعت و انتشار گازهای گلخانه‌ای از کشتی‌های کوچکتر را در مسیر جایگزین از دماغه امید نیک در نظر می‌گیرد.
این مطالعه نشان داد که انتشار دی اکسید کربن در هر TEU می‌تواند بین ۳۱ تا ۵۷۵ درصد افزایش یابد. سفرهای طولانی‌تر بر شاخص شدت کربن کشتی و همچنین طرح تجارت آلاینده‌ها که اخیراً توسط اتحادیه اروپا تنظیم شده، تأثیر می‌گذارد.
تحقیقات کلارکسون در حال بررسی تغییرات جامع تقاضا برای حمل کالا از طریق دریا در سال ۲۰۲۴میلادی بوده که ناشی از بحران حمل‌و‌نقل در دریای سرخ است. برای مثال، حمله روسیه به اوکراین و تحریم اتحادیه اروپا بر فرآورده‌های نفتی روسیه منجر به افزایش ۵.۵ درصدی تقاضای نفتکش‌ها در هر تُن مایل شد.
تلاش برای کربن‌زدایی از کشتیرانی دریایی
بخش کشتیرانی حدود ۳ درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی را تولید می‌کند که باعث گرم شدن کره زمین می‌شود و اگر این بخش یک کشور فرض شود، در رتبه ششمین آلوده کننده جهان قرار دارد. پیش‌بینی می‌شود با گسترش نقش این بخش، انتشار گازهای گلخانه‌ای آن تا سال ۲۰۵۰ میلادی به ۲۵۰ درصد برسد.
از همین روی، مالکان کشتی، اپراتورها و تولیدکنندگان عمده شروع به اجرای طرح‌هایی برای حذف کربن از عملیات حمل‌و‌نقل کرده‌اند. در این راستا، غول کشتیرانی جهانی «مرسک» – بزرگترین شرکت کشتیرانی دریایی جهان – قصد دارد به هدف کربن‌زدایی تا سال ۲۰۴۰میلادی دست یابد.
اولین نسل کشتی‌های سلول سوختی هیدروژنی در سال گذشته (۲۰۲۳) راه اندازی شد و برخی مقامات کریدورهای سبز (مسیرهای انتشار صفر بین بنادر) را برای تحریک استقرار سریع جایگزین‌های پاک پیشنهاد کرده‌اند.
در واقع، کشورها و شرکت‌های کشتیرانی از یک انتقال جامع و عادلانه حمایت می‌کنند، برای نمونه شرکت دریایی بلژیکی CMB برای ایجاد اولین کارخانه تولید هیدروژن سبز در نامیبیا همکاری می‌کند و انتظار می‌رود به زودی عملیاتی شود. همچنین، کشورهایی مانند کنیا، موریتانی و آفریقای جنوبی برای استفاده از برق پاک در اقتصاد خود از طریق استفاده از انرژی باد و خورشید تلاش می‌کنند. این هدف – در صورت تحقق – شرایط مناسبی را برای تولید هیدروژن سبز فراهم می‌کند و با حمایت کافی، آفریقا به قطب جهانی تولید هیدروژن سبز تبدیل خواهد شد.
