جزییات طرح پیشنهادی بایدن برای آتش‌بس در غزه

به گزارش  توانا نیوز، جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده از یک طرح برای پایان دادن به جنگ در غزه رونمایی کرده است؛ طرحی که مفاد آن چندان با متون منتشر شده درباره توافق های شکست خورده قبلی در این هفت ماه متفاوت نیست اما در حالی که حماس از گفت و گو درباره آن استقبال کرده این طرح با واکنش های مختلف از سوی اسرائیلی ها روبه رو شده است.

درباره این طرح چه می دانیم؟

طرحی که جو بایدن برای «پایان بادوام جنگ» اعلام کرد، امید به توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حماس را که برای ماه‌ها دست نیافتنی بود، احیا کرده است. واشنگتن پست در این باره می نویسد: بایدن به دنبال دیپلماسی فشرده و گفتگوهایش با رهبران قطر، مصر، اسرائیل و دیگر کشورهای خاورمیانه، این طرح را با عنوان پیشنهاد جامع اسرائیل معرفی کرد.

ملل می‌گوید، عملیات نظامی اسرائیل در غزه که اکنون در هشتمین ماه خود قرار دارد، 75 درصد از جمعیت غزه را آواره کرده و بخش‌هایی از این منطقه را در بحبوحه شرایط فاجعه‌بار انسانی با قحطی درگیر کرده است.

به گفته وزارت بهداشت غزه اکثر کشته شدگان زن و کودک هستند، بیش از 36000 فلسطینی کشته شده اند. اسرائیل تخمین می زند که حدود 1200 نفر در حمله 7 اکتبر حماس کشته و حدود 252 نفر اسیر گرفته شده اند. در خلال توقف درگیری ها در ماه نوامبر، 105 اسیر، از جمله اتباع خارجی، به عنوان بخشی از یک توافق آزاد شدند.

طرح ارائه شده از سوی جو بایدن سه مرحله دارد:

مرحله اول – به مدت شش هفته – آتش بس کامل را به همراه خواهد داشت و شامل عقب نشینی اسرائیل از تمام مناطق پرجمعیت غزه می شود. اسیران زن، سالخورده و مجروح در ازای صدها اسیر فلسطینی در اسرائیل آزاد خواهند شد. اسیران آمریکایی باقی مانده در غزه در این مرحله آزاد می‌شوند و برخی از بقایای اسیران کشته شده بازگردانده می‌شوند.غیرنظامیان آواره فلسطینی اجازه خواهند داشت در تمام مناطق غزه به خانه های خود بازگردند. بر اساس برنامه، کمک های بشردوستانه افزایش خواهد یافت و روزانه 600 کامیون وارد این منطقه می شوند. آتش‌بس تضمین می‌کند که کمک‌ها به طور ایمن و مؤثر بین نیازمندان توزیع می‌شود.مذاکرات در این مرحله برای پایان دادن به خصومت‌ها در مرحله دوم ادامه خواهد یافت.

مرحله دوم : بایدن در بیانیه خود اذعان کرد که جزئیاتی وجود دارد که باید برای انتقال به مرحله دوم بر روی آن کار کرد اما اگر مذاکرات بیش از شش هفته تمدید شود، آتش بس ادامه خواهد یافت. مرحله دوم شامل آزادی تمامی اسیران باقی مانده در غزه از جمله سربازان مرد خواهد بود و نیروهای اسرائیلی تمامی نیروها را از غزه خارج خواهند کرد. به گفته بایدن در صورت پایبندی دو طرف به تعهدات داده شده ، آتش بس موقت به توقف دائمی خصومت ها تبدیل خواهد شد.

مرحله سوم : به گفته بایدن بقایای نهایی اسیران کشته شده در مرحله سوم بازگردانده می شود که شامل یک طرح بازسازی عظیم با حمایت بین المللی برای غزه است. واشنگتن پست گزارش داده است که حملات هوایی و تهاجم زمینی اسرائیل بخش‌های وسیعی از غزه را نابوده کرده و کل بلوک‌های شهر را با خاک یکسان کرده است.

یکی از مقامات ارشد دولت بایدن که به دلیل حساسیت موضوع به خبرنگاران گفته که نامش فاش نمی شود، این مرحله را یک برنامه گسترده سه تا پنج ساله برای بازسازی و ثبات غزه توصیف کرد. بایدن در این باره گفت: «وقت آن است که این جنگ تمام شود و فردای آن روز آغاز شود.»رئیس جمهور آمریکا برای پایان دادن به جنگ در غزه با مخالفت هایی در داخل اسرائیل روبه رو شده است. دو وزیر راست افراطی اسرائیل تهدید کرده‌اند که اگر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل با پیشنهاد آتش‌بس غزه که روز جمعه توسط جو بایدن رونمایی شد، موافقت کند آنها از ائتلاف دولتی کناره‌گیری و باعث فروپاشی آن خواهندشد.

بزالل اسموتریچ وزیر دارایی و ایتامار بن گویر وزیر امنیت ملی گفتند که مخالف هرگونه معامله قبل از نابودی حماس هستند. اما یائیر لاپید، رهبر مخالفان متعهد شده که در صورت حمایت نتانیاهو از این طرح، از دولت حمایت خواهد کرد. نخست وزیر رژیم اسرائیل اصرار داشت تا زمانی که توانایی های نظامی و حکومتی حماس از بین نرود و همه اسیران آزاد شوند، آتش بس دائمی برقرار نخواهد شد.

پیشنهاد سه قسمتی بایدن با یک آتش بس شش هفته ای آغاز می شود که طی آن نیروهای نظامی اسرائیل از مناطق پرجمعیت غزه عقب نشینی می کنند. این توافق در نهایت منجر به آزادی همه اسیران، توقف دائمی خصومت‌ها و طرح بازسازی بزرگ غزه خواهد شد.

اسموتریچ روز شنبه در پستی در شبکه های اجتماعی گفت که به نتانیاهو گفته که بخشی از دولتی نخواهد بود که با طرح پیشنهادی موافقت کند و جنگ را بدون نابودی حماس و بازگرداندن همه اسیران به پایان برساند.

بن گویر نیز در تکرار سخنان خود مدعی شد: توافق به معنای پایان جنگ و کنار گذاشتن هدف نابودی حماس است. این معامله یک پیروزی برای تروریسم و یک تهدید امنیتی برای اسرائیل است. او قول داد به جای موافقت با این پیشنهاد، دولت را منحل کند.

ائتلاف جناح راست نتانیاهو با تکیه بر تعدادی از جناح ها، از جمله حزب اوتزما یهودیت (قدرت یهود) به رهبری بن گویر – که دارای شش کرسی است – و حزب صهیونیسم مذهبی اسموتریچ – که دارای هفت کرسی است، اکثریت کمی در پارلمان برای حفظ قدرت دارد.

اما یایر لاپید، یکی از تاثیرگذارترین سیاستمداران اپوزیسیون اسرائیل، به سرعت حمایت خود را از نخست وزیر درگیر ارائه کرد. حزب او 24 کرسی در پارلمان دارد.

او گفت که نتانیاهو در صورتی که بن گویر و اسموتریچ دولت را ترک کنند، از حمایت ما برای پیشبرد این معامله برخوردار خواهدشد.

اعتراض ها ادامه دارد

این درگیری های سیاسی در دولت نتانیاهو در حالی رخ داد که ده ها هزار نفر در تل آویو تظاهرات کردند و از دولت اسرائیل خواستند طرح پیشنهادی بایدن را بپذیرد.

بسیاری از تظاهرکنندگان نیز خواستار استعفای نتانیاهو شدند و برخی به خبرنگاران گفتند که می‌ترسند نخست‌وزیر این پیشنهاد را رد کند. درگیری بین معترضان و پلیس زمانی رخ داد که نیروهای پلیس از افسران سواره و ماشین آب پاش برای متفرق کردن جمعیت استفاده کردند. برخی از تظاهرکنندگان بازداشت شدند.

اعتراضات در ماه‌های اخیر در تل‌آویو به یک امر ثابت تبدیل شده است، زیرا خانواده‌های اسیران و دیگر مخالفان ضد دولت تظاهراتی را برای تحت فشار قرار دادن نتانیاهو برای انجام این معامله و همچنین کناره گیری مطرح کردند.

خانواده‌های اسرای در اختیار حماس در گفت و گو با آسوشییتدپرس با اشاره به اینکه زمان برای ازادی اسرا رو به اتمام است، گفتند: «این ممکن است آخرین فرصت برای نجات جان افراد باشد.

خانواده ها اسرا می گویند که اخیرا جلسه ای با مشاور امنیت قومی اسرائیل داشته اند که به آنها گفت که دولت آماده امضای قراردادی برای بازگرداندن همه اسیران به خانه نیست و هیچ طرح B وجود ندارد. بسیاری از خانواده ها دولت را به بی اراده متهم می کنند.

یکی از افرادی که پدرش هنوز در اسارت حماس است گفت: «ما می دانیم که دولت اسرائیل کارهای افتضاحی برای به تاخیر انداختن دستیابی به توافق انجام داده است و این به قیمت جان بسیاری از افرادی که هفته ها و هفته ها و ماه ها و ماه ها در اسارت زنده مانده اند، تمام شده است. »

مصر، قطر و آمریکا به عنوان میانجیگران در بیانیه‌ای مشترک روز شنبه از اسرائیل و حماس خواستند تا توافق پیشنهادی بایدن را بپذیرند. ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا نیز از این طرح حمایت کرد و به خبرنگاران گفت که اگر حماس طرح آتش بس را بپذیرد، دولت او می تواند کمک های بسیار بیشتری را روانه نوار غزه کند.

پیش از این، یکی از سیاستمداران ارشد حماس به بی بی سی گفته بود که اگر اسرائیل این توافق را بپذیرد، حماس نیز آن را بررسی خواهد کرد. با اینهمه دفتر نتانیاهو در بیانیه‌ای پس از اینکه بایدن از این طرح رونمایی کرد، تاکید کرد که «شرایط اسرائیل برای پایان دادن به جنگ تغییر نکرده است.» در این بیانیه آمده است: «از بین بردن توانایی‌های نظامی و حکومتی حماس، آزادی همه اسیران و اطمینان از اینکه غزه دیگر تهدیدی برای اسرائیل نیست، از شروط اسرائیل برای پایان دادن به جنگ است.»

با این حال، به نظر می رسید که این اظهارات به اندازه کافی مبهم بود تا نتانیاهو بتواند ادعا کند که اهدافش محقق شده است. در بیانیه اخیر دفتر نتانیاهو به “پیروزی کامل” که او بارها به عنوان هدف اصلی جنگ در غزه تاکید کرده، اشاره ای نشده بود. حذف این عبارت ممکن است راه فراری برای نتانیاهو باز کند.

خبرگزاری آسوشییتدپرس در این باره می نویسد : در دیرالبلح، جایی که بسیاری از فلسطینی‌ها در پی حمله اسرائیل به رفح گریخته‌اند، امیدی برای پایان جنگ در دل مردم روشن شده است. یکی از ساکنان این منطقه به این خبرگزاری گفته که هر چند این پیشنهاد بسیار دیر ارائه شد اما باز بهتر از هرگز بود.

به گفته تحلیلگران، تفاوت اصلی با پیشنهادهای قبلی، آمادگی برای توقف جنگ برای یک دوره نامشخص است. مایکل میلشتاین، رئیس انجمن مطالعات فلسطین در مرکز دایان در دانشگاه تل آویو گفت: این گزینه به اسرائیل برای تجدید جنگ و کاهش توانایی حماس برای حکومت فرصت می دهد اما به مرور زمان.

برخی کارشناسان معقتدند که این سخنان بایدن در حقیقت تلاشی علنی برای تحت فشارقرار دادن اسرائیل بوده است.

همچنین روز شنبه، شبکه دولتی القاهره نیوز مصر اعلام کرد که مقامات مصر، ایالات متحده و اسرائیل در آخر هفته در قاهره درباره گذرگاه رفح، یک نقطه ورود کمک های حیاتی که از زمان اشغال فلسطین توسط اسرائیل بسته شده ، دیدار خواهند کرد./جماران