شرع و قانون برای حمایت از زنان مهریه را قرار داده است اما مهریه از ارکان نکاح دائم نیست و نکاح بدون مهریه نیز صحیح است ولی در نکاح موقت در صورتی که مهر مشخص نگردد نکاح باطل است ،
به گزارش پایگاه خبری توانا ، مهریه های سنگین به عنوان یکی از معضلات حقوقی و اجتماعی جامعه به شمار می آید به نحوی که در خیلی از موارد، مهریه های نامتناسب و نامعقول به جای تأمین پشتوانه مالی زوجه و استحکام ،خانواده ابزاری برای تهدید و ایجاد اضطراب در خانواده و در نتیجه موجب تزلزل در بنیان خانواده میشود.
اگرچه در آموزه های دینی به سبک گرفتن مهریه توصیه شده است، در گذر زمان این نوع نگرش متحول شده مهریه به طور بی رویه افزایش یافته و به معضلی اجتماعی تبدیل شده است با اینکه برای مهریه در اسلام سقفی قرار داده نشده است قرار دادن مهریه سنگین حتی اگر از نظر اسلام ممنوع نباشد ناپسند قلمداد میشود .
سیره قولی و عملی ائمه (ع) و بزرگان نیز همواره به این امر تأکید نموده و سبک بودن میزان آن را به عنوان یک هدیه از طرف مرد توصیه کرده اند؛ ولی در گذر زمان این نوع نگرش متحول شده و مهریه به طور بی رویه افزایش یافته و به یک مسأله اجتماعی تبدیل شده است
و علت این امر نیز بیشتر به این خاطر است که خانواده ها بیان می‌دارند برای حفظ حقوق زن از جمله آنکه مرد نتواند به راحتی زن را طلاق دهد یا درصورتی که زن به دلایلی تحت فشار در زندگی بوده با اهرم فشاری به نام مهریه بتواند راهی برای طلاق بیاید که تمام این ها نشان از نداشتن قانون صحیح در این زمینه است ، مهریه میبایست طوری قرار گیرد که قابل پرداخت باشد و زن هم میتواند در قبال مهریه ی معقول حق طلاق داشته باشد تعیین میزان مهریه به نوعی که قابل پرداخت بوده و جلوی سوءاستفاده های احتمالی را بگیرد تبدیل به یکی از معضلات اجتماعی شده است، تا از نابهنجاریهای خانوادگی و اجتماعی در کانون خانواده جلوگیری به عمل آید .
از طرف دیگر مهریه میتواند کمبود سهم الارث زن در حقوق ما را تا حدی جبران کند و همچنین نشانه ارج و احترامی است که مرد برای زن قائل است و مظهر تعهد شوهر برای تأمین زندگی زن است گاهی مهریه که هنگام انحلال ازدواج مطالبه میشود مانع گسستن پیوند زناشویی میگردد و تضمینی برای دوام ازدواج به شمار می اید در صورت وقوع طلاق هم مانع پریشانی و درماندگی زن میگردد ، این مهریه که قرار است به عنوان نشانه علاقه و محبت و احترام از طرف مرد به زن پرداخت شود از طرفی در برخی موارد تبدیل به ابزاری برای تحت فشار قرار دادن مرد می گردد که با فلسفه وضعی آن تعارض آشکار دارد و نوعی بی عدالتی در حق مرد و نقض غرض تلقی میشود.
قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ در راستای تعدیل مهریه مقرر نموده است اگر میزان مهریه بیش از ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی باشد فقط ملائت زوج ملاک است و فرد بازداشت نخواهد شد. در این صورت اثبات قدرت پرداخت بر عهده زوجه خواهد بود اما در هر حال احتمال بازداشت زوج بابت قسمتی از مهریه( تا میزان ۱۱۰ سکه با توجه به نرخ سکه در جامعه امروز ) وجود دارد.
قانون گذار می بایست در وضع قوانین شرایط امروزی جامعه را در نظر بگیرد
مداخله دولت در نهاد مهریه به معنی زوال حقوق زوجه نیست بلکه این مداخله در واقع در راستای تقویت و استحکام نهاد خانواده و جلوگیری از سیطره نگاه مادی بر خانواده بر مبنای عدالت و واقعیات اجتماعی روز است لذا نفس وجود مهريه ذاتاً امر ناپسند و غیراخلاقی نیست آنچه نامطلوب است، مهریه های سنگین و غیر عقلانی است که بعضاً به مشکلات جامعه دامن میزند نهاد مهریه امروزه از یک مسأله شخصی صرف خارج شده و تبدیل به مسأله مهم اجتماعی شده است لذا از این منظر مداخله دولت در این راستا مفید و ضروری به نظر میرسد.
دختران می‌توانند برای حفظ حقوق خود با در نظر گرفتن مهریه ای معقول و متناسب ، با استفاده از شروط ضمن عقد من جمله حق طلاق ،حق تنصیف دارایی و… ،امنیت خود را در شرایط حساس تضمین کنند متاسفانه امروز زنان برای گرفتن وکالت در طلاق گاها مجبور میشوند کلیه مهریه ی خود را ابرا نمایند تا بتوانند راحتتر طلاق بگیرند اما اگر مهریه ای معقول با وکالت در طلاق در ضمن عقد نکاح انجام شود حقوق زوج و زوجه تا حدودی مراعات میشود با اینحال مداخله قانون گذار در تعیین و تعدیل میزان مهریه ضروری به نظر می رسد تا نهاد مهریه را بر مبنای فلسفه وضعی ان با واقعیات اجتماعی انطباق دهد.
نویسنده:محبوبه شریفی
محقق و وکیل دادگستری
منبع :
The necessity of the legislator’s intervention in the institution of Mahr in order to solve today’s social problem
Abstract;Abbasali Akbari”Salar Sadeghi
