ممکن است برخی از والدین، تصور کنند که بهترین بازی برای کودکان، بازی‌های فکری است. یعنی از نظر برخی والدین، کودکی که ساعت‌های طولانی می‌نشیند و بازی‌های فکری انجام می‌دهد به عنوان کودک باهوش و نابغه و امثال آن شناخته می‌شود. ولی این تصور، همسو با واقعیت نیست.
به گزارش توانانیوز ، آن‌چه که باید بدانیم این است که رشد ذهنی کودکان تا دوازده سالگی با ^حرکت^ اتفاق می‌افتد.به عبارت بهتر، اگر می‌خواهیم که رشد صحیح جسمی و ذهنی و روانی در کودک، اتفاق بیفتد و در یادگیری بهتر عمل کند، باید بازی‌های حرکتی به اندازه‌ی کافی انجام دهد.
بازی‌های حرکتی یعنی غلتیدن، خزیدن، چهاردست‌وپا رفتن،دو زانو راه رفتن، دویدن، پریدن، پرتاب کردن، شوت کردن و …مسلما هرکدام از مواردی که گفته شد انواع مختلف دارد و می‌توان به صورت مجزا برای هرکدام، مطالب زیادی نوشت.
اما به طور مختصر و کوتاه، مواردی را که در ادامه می‌آید مورد توجه قرار دهیم:
۱_هرکدام از حرکت‌ها زیر مجموعه‌ی حرکتی دیگر است. بنابراین کودک باید هرکدام از حرکات را بسیار تکرار کرده و در آن مهارت پیدا کند تا بتواند وارد مرحله‌ی حرکتی بعدی بشود. به عنوان مثال،کودک باید به قدر کافی چهاردست‌وپا حرکت کند تا بتواند راه‌رفتن را شروع کند. بعد از اینکه راه رفتن را بسیار تمرین کرد آن وقت می‌تواند بدود.
وقتی که کودک بسیار می‌دود به تدریج می‌آموزد که بپرد و …مراحل حرکتی همین‌طور ادامه دارند.
اگر در هر مرحله‌ای مانع بازی و حرکت کودک شویم یعنی سرعت رشد حرکتی او و پیشروی او به مرحله‌ی بعدی را کند کرده‌ایم. ممکن است والدین به خاطر ترس از زمین خوردن یا احتمال آسیب دیدن کودک، او را از حرکت زیاد یا دویدن، نهی کنند. اما باید بدانیم که عدم تحرک کافی، قطعا آسیب بیشتری برای کودک دارد.
۲_بسیاری از بخش‌های مغز که مسئول امور شناختی و یادگیری و حافظه هستند با حرکت کردن بدن، فعال می‌شوند و رشد می‌کنند. یعنی کودکی که بازی‌های حرکتی بیشتری انجام می‌دهد رشد ذهنی و یادگیری بیشتری هم خواهد داشت
برخی والدین به اشتباه تصور می‌کنند که اگر کودک بنشیند و مثلا پازل حل کند ذهنش بهتر فعال می‌شود. و این تصورغلط موجب می‌شود که کودک را از بازی‌های حرکتی بازدارند و فقط به انجام بازی‌های نشسته و بی‌سروصدا تشویق و ترغیب کنند.
دقت کنیم که بازی‌های نظیر پازل، خوب است اما برای رشد ذهنی کودک، کافی نیست.
۳_حس عمقی و حس دهلیزی، (علاوه بر حواس پنج‌گانه که همگی می‌شناسیم) از حس‌های بسیار مهم بدن ما هستند. این دو حس به ما کمک می‌کنند که جهت و سرعت جابه‌جایی و حرکت اعضای بدن خود را درک کنیم. اگر دقت کرده باشیم هنگام انجام بسیاری از حرکت‌ها ما به اعضای بدن خود نگاه نمی‌کنیم یا لمس‌شان نمی‌کنیم اما به خوبی درمی‌یابیم که آن عضو بدن ما در چه جهتی و با چه سرعتی حرکت می‌کند. این توانایی ما به خاطر وجود حس عمقی و حس دهلیزی است. تقویت عملکرد این حس‌ها در کودکی با انجام بازی‌های حرکتی اتفاق می‌افتد. تکامل این دو حس موجب بهبود و تقویت مهارت‌های حرکتی ریز و درشت در کودک می‌شود. به عبارت بهتر، اگر این دو حس، عملکرد صحیح نداشته باشند کودک، در انجام کارها خام‌حرکتی داشته و حالت دست‌وپاچلفتی از خود نشان می‌دهد. کودک خام‌حرکت، بسیار مستعد خودباوری(اعتماد به نفس)پایین و یادگیری ضعیف است.
۴_حرکت کافی در کودک موجب افزایش گردش خون و گردش لنف شده و دستگاه ایمنی کودک، تقویت می‌گردد و در نتیجه احتمال مبتلا شدن به بیماری‌های مختلف در او کمتر بوده و در برابر ویروس‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا مقاومت بیشتری نشان خواهد داد.
با توجه به موارد گفته شده بهتر است با وجود محدودیت‌های موجود، زمینه را برای انجام هرچه بیشتر بازی‌های حرکتی در کودکان فراهم کرده و آنان را تشویق و ترغیب به این بازی‌ها کنیم.
البته مجدد یاداوری می‌کنم که بازی‌کردن نشسته و کم‌تحرک مثل بازی‌های فکری و پازل و امثال آن، موارد خوبی هستند اما کافی نبوده و برای رشد صحیح کودک، جایگزین بازی‌های حرکتی نیست.
نویسنده : مرتضی شمسیان نورسته
محقق و مدرس و کاردرمانگر
