اتباع غیر قانونی برای ما مشکلاتی ایجاد کرده‌اند
مشاور وزیر کشور و رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با اشاره به اینکه اتباع افغانستانی سرشماری شده تا پایان تابستان تعیین تکلیف می‌شوند، گفت: در ایران ۷۷۱ هزار و ۶۲۴ نفر پناهنده جمعی داریم و موفق شدیم به این افراد کارت پناهندگی دهیم که به آن‌ها اصطلاحا کارت آمایشی می‌گوییم.
به گزارش توانانیوز، نادر یاراحمدی با اشاره به حضور اتباع خارجی در کشور، اظهار کرد: مهم ترین مسئله‌ای که مردم از ما می‌خواهند برنامه ریزی است؛ مردم ما خودشان از مردم کشورهای دیگر پذیرایی می‌کنند؛ اما نگران هستند بی برنامگی‌ها برای کشور مشکل ایجاد کند. اتباع نیز از ما سوال می‌کنند آیا ما می‌توانیم در همان مسیر گذشته را ادامه دهیم؟
وی ادامه داد: مرکز امور اتباع خارجی واژه اتباع خارجی و مهاجرین را جدا کرده، چرا که مهاجرت می‌تواند قانونی یا غیرقانونی باشد. ما در سال ۱۹۵۱ (۱۳۵۵) به قانون جهانی در خصوص مهاجرین پیوستیم و قبول کردیم می‌توانیم اتباع را حتی غیرقانونی بپذیریم و البته که در همان قانون مشخص شده چگونه با این افراد برخورد شود. حتی اگر کسی غیرقانونی وارد کشور شود خطا کرده؛ اما باید در اولین فرصت خودش را معرفی کند و می‌تواند از تسهیلات کوتاه مدت و بلند مدت ما بهره ببرد.
منتظریم سازمان ملی مهاجرت برای تأمین نیازهای اتباع شروع به کار کند
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور اضافه کرد: امروز بسیاری از توریست‌ها به کشور می‌آیند؛ یادم نمی‌رود در سال ۱۳۸۶ یک رکورد را ثبت کردیم. ما در حال برنامه ریزی هستیم و فکر می‌کنیم توانمند هستیم و مشکلات را می‌توانیم حل کنیم. طی سه سال گذشته ایجاد سازمان ملی مهاجرت مطرح شد و منتظریم این سازمان شروع به کار کند تا نیازهای اتباع خارجی را تأمین کنیم.
اتباع افغانستانی با فاصله بسیار زیاد در صدر اتباع خارجی قرار دارند
وی تأکید کرد: در سال ۱۳۵۵ اخراج بسیاری از اتباع ایرانی در عراق را داشتیم و در ایران هم همین اتفاق برای عراقی‌ها شکل گرفت. با شروع جنگ تحمیلی بسیاری از مردم عراق به کشور ما وارد شدند و ما وارد بحث مدیریت کلان اتباع خارجی شدیم و از شرق کشور هم افراد زیادی وارد کشور شدند. بیش از ۱۰۰ ملیت در کشور ما حضور دارند. اتباع افغانستانی با فاصله بسیار زیاد در صدر قرار دارند و از کشورهای حاشیه خلیج فارس، آسیای میانه، کشورهای اروپایی و… نیز در کشور حضور دارند. برخی از اتباع در مهمان شهرهای ما در غرب کشور در حال زندگی هستند. واحد شمارش اتباع افغانستانی میلیون، واحد شمارش اتباع عراقی ۱۰۰۰ و بقیه اتباع تعداد حدود ۱۰۰ نفر هستند.
اتباع غیر قانونی برای ما مشکلاتی ایجاد کرده‌اند
یاراحمدی ادامه داد: ما بدون اینکه مردم کمک کنند، امکان حل مسائل را نداریم؛ ما بیش از چهار میلیون اسم اتباع داریم و نزدیک به ۲ تا ۲.۵ میلیون نفر هم اتباع غیرمجاز هستند. برخی از این ۴ میلیون نفر قانونی و برخی دیگر شبه قانونی هستند. امروز بیشتر از ۲ میلیون نفر از اتباع هم سرشماری شدند و فقط اسمشان را در اختیار داریم اما آن را قانونی تلقی نمی‌کنیم. امروز ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر اتباع در کشور حضور دارند؛ اما به دلیل اینکه بسیاری از آن‌ها قانونی نیستند، مشکلاتی برای ما ایجاد کرده‌اند.
وی با بیان اینکه «اگر بخواهیم به همه سرویس دهیم، باید افراد غیرقانونی از کشور خارج شوند» گفت: با این حال به بسیاری از کشورها که تمایل به حضور در کشور را دارند روادید می‌دهیم.
بسیاری از کارفرمایان و مردم از اتباع درخواست کارت شناسایی پناهندگی یا مهاجرت نمی‌کنند
چرا مردم از اتباع غیرمجاز به عنوان نیروی کار استفاده می‌کنند؟
رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور اضافه کرد: متأسفانه مردم روی موضوع اتباع مجاز و غیرمجاز تفکیک قائل نمی‌شوند؛ بسیاری از کارفرمایان و مردم از اتباع درخواست کارت شناسایی پناهندگی یا مهاجرت نمی‌کنند و به عنوان نیروی کار از آن‌ها استفاده می‌کنند. مهم ترین چالش ما این است که چرا از اتباع غیرمجاز به عنوان نیروی کار استفاده می‌کنند، در حالی که می‌توانند به اداره کل اتباع بروند و از کسانی که شناسه شغلی دارند استفاده کنند.
یارانه‌های سوخت و نان برای اتباع خارجی جاذبه دارد
وی ادامه داد: در کشور ما جاذبه‌های زیادی برای اتباع وجود دارد و مهم‌ترینش استفاده از یارانه‌هایی شامل سوخت و نان است که مرکز امور اتباع در این خصوص کاری نمی‌تواند انجام دهد و به عهده سازمان هدفمندی یارانه‌ها یا برنامه‌های اقتصادی دولت است و برای رفع این مشکل نیاز به یک همکاری مشترک داریم.
دیگر گذرنامه‌های خانوار را برای اتباع خارجی قبول نداریم و باید تفکیک شوند
یاراحمدی اضافه کرد: در ایران ۷۷۱ هزار و ۶۲۴ نفر پناهنده جمعی داریم و موفق شدیم به این افراد کارت پناهندگی دهیم که به آن‌ها اصطلاحا آمایشی می‌گوییم. کسانی هم گذرنامه خانواری دارند که از سال ۲۰۱۷ منسوخ شد؛ برخی از این خانوارها جمعیت بالایی دارند، چرا که نرخ رشد آن‌ها بیش از ۴ نفر است. یک پاسپورت برای پنج یا ۱۰ نفر صادر شده و به این گذرنامه خانواری گفته می‌شود. این افراد دارای گذرنامه خانواری هستند و به آن‌ها اعلام کردیم که دیگر این گذرنامه‌ها را قبول نداریم و باید تفکیک شود. متاسفانه حکومت افغانستان در این زمینه تعلل می‌کند و برای ما مشکل ایجاد کرده است.
اتباع دارای برگه سرشماری برتری نسبت به اتباع غیرقانونی ندارند
عمده اتباع در تهران، خراسان، اصفهان، یزد و شیراز حضور دارند
وی با بیان اینکه طبق سرشماری‌ها اتباع ۲ میلیون و ۳۴ هزار و ۴۶۹ نفر دارای برگه سرشماری هستند، گفت: البته یک عده از آن‌ها طرد شده‌اند. کسانی که برگه سرشماری دارند، هیچ برتری نسبت به اتباع غیرقانونی ندارند. صرفا اینکه می‌خواهند در ایران زندگی کنند و خود اظهاری کنند، قانونی محسوب نمی‌شوند. این افراد به سمت شهرهایی رفتند که کار بیشتری در آن‌ها وجود دارد. عمده اتباع در تهران، خراسان، اصفهان، یزد و شیراز حضور دارند و بیشتر آن‌ها در صنعت و بخشی از آن‌ها در کشاورزی به کار گرفته می‌شوند.
زیرساخت‌های ما دیگر توان تحمل ۶ میلیون اتباع را ندارد
رئیس مرکز امور اتباع وزارت کشور ادامه داد: یارانه‌ای که از جیب مردم پرداخت می‌شود، در اختیار این اتباع قرار می‌گیرند. امروز زیرساخت‌های ما دیگر توان تحمل ۶ میلیون اتباع را ندارد و نمی‌توانیم مثل گذشته اقدام کنیم. موج آخر در سال ۱۴۰۰ شکل گرفت و نزدیک به سه میلیون نفر از اتباع افغانستان وارد کشور شدند. چگونه می‌شود به این افراد سرویس لازم داده شود؟ اگر این روند ادامه پیدا کند نگران هستیم یک تقابل بین مردم صورت بگیرد و نمی‌خواهیم مهمان نوازی چند دهه گذشته از بین برود. ما چند مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای در افغانستان داریم که تعطیل است و آمادگی داریم در این کشور سرمایه‌گذاری کنیم.
وی اضافه کرد: ما در گذشته مهاجرت را به عنوان پدیده دائمی قبول نکردیم؛ اما امروز مهاجرت در کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر به یک پدیده دائمی تبدیل شده است. ما لایحه اساسنامه سازمان ملی مهاجرت را به مجلس شورای اسلامی فرستاده‌ایم و خوشبختانه نمایندگان مجلس نیز هم پای این لایحه یک طرح ساماندهی دادند که در برگیرنده بسیاری از قوانین است که می‌تواند نیازمندی مردم ما و اتباع خارجی را برطرف کند.
کشور افغانستان چندین بار اعلام کرده که آمادگی تحویل اتباع را ندارند
یاراحمدی با بیان اینکه «متاسفانه ما با کشور همسایه‌ای مواجه نیستیم که مردم خودش را بپذیرد»، گفت: کشور افغانستان چندین بار اعلام کرده که آمادگی تحویل اتباع را ندارند. خروج اتباع غیرمجاز فقط به ما بستگی ندارد و رفتار کشورهای دیگر نیز مهم است.
در سرویس دهی به پناهندگان جمعی به مشکل خورده‌ایم
اتباع افغانستانی سرشماری شده تا پایان تابستان تعیین تکلیف خواهند شد
وی ادامه داد: ما اعلام کردیم می‌توانیم به تعدادی از کسانی که برگه سرشماری دارند، اقامت یک ساله دهیم. دیگر اتباع مطمئنا ابتدا باید به کشورشان بازگردند و مسئله‌شان را حل کنند و بعد به ایران بیایند. ما در سرویس دهی به پناهندگان جمعی به مشکل خورده‌ایم؛ کار را نیز برای اتباع شبه قانونی که سرشماری شده‌اند، شروع کرده‌ایم و تا ۱۵ تیر تعیین و تکلیف می‌شوند. همه اتباع شناسایی شده‌اند و ممکن است این تاریخ به تأخیر بیوفتد، اما قطعا تا پایان تابستان تعیین تکلیف خواهند شد.
رئیس مرکز امور اتباع خارجی و مهاجرین خارجی افزود: پس از این به سراغ اتباع غیرمجاز می‌رویم؛ در سال ۱۴۰۳، یک میلیون و ۱۹۳ هزار و ۹۰۰ نفر از مرز افغانستان کشور را ترک کردند. خدارا شکر کار بسیار بزرگی شده اما به خاطر مشکلات مرزی برخی از آن‌ها برمی‌گردد. مرزبان ما وقتی با حضور گسترده اتباع مواجه می‌شود، نمی‌تواند مثل یک متجاوز مرزی برخورد کند چرا که ممکن است زن و فرزند بین آن‌ها باشد. باید بتوانیم این کار را مدیریت کنیم تا با تهدید مواجه نشویم.
