پس از چند روز صعود قیمت، در آخرین معامله دلار در روز پنجشنبه قیمت دلار به ۳۴ هزار و ۸۵۰ تومان رسید و این پایین‌ترین قیمت برای اسکناس آمریکایی در یک هفته گذشته بود. با روند کاهشی قیمت دلار به نظر می‌رسد راهکارهای بازارساز فعلا بر بازار ارز حاکم است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری توانا،عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران درباره مهمترین دلایل افزایش نرخ ارزها در کشور، معتقداست: در طول سالیان گذشته همواره سیاست‌ها و رفتارهای سیاسی بر روی بازار ارز، بورس و سایر بازارهای کالایی موثر بوده و اکنون نیز ناامیدی از گشایش‌های سیاسی با توقف و بن‌بست مذاکرات برجامی، خروج بخشی از سرمایه از بورس در کنار رشد نقدینگی موجب شده تا نرخ ارز با نوسان روبه رشد مواجه و بازارهای کالایی مانند سکه و طلا با افزایش نرخ‌ها مواجه شوند
این در حالی است که قیمت دلار در آخرین معامله نقدی روز پنجشنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۱ مانند ۷ روز پیش، با بازگشت به کانال ۳۴ هزار تومانی بسته شد. قیمت ۳۴ هزار و ۸۵۰ تومانی برای این اسکناس آمریکایی آخرین قیمت دلار در معامله آخر هفته بود و برای دلار فردایی نیز پیش‌بینی‌هایی با قیمت ۳۴ هزار و ۹۰۰ تا ۳۵ هزار و ۱۵۰ تومان رقم خورد.
قیمت دلار رسمی ابتدای هفته‌ای که پشت‌سر گذاشتیم بالای همه بازارهای ایستاد و تا قیمت ۳۶ هزار و ۴۰۰ تومان هم رسید. تحلیلگران بازار مهمترین دلیل تغییر صعودی قیمت دلار را افزایش تقاضا در بازارهای آزاد و غیر رسمی عنوان کردند. فعالان بازار نیز تقاضاهای سنگین و عدم توازن عرضه و تقاضا را سکوی شتاب قیمت دلار در بازار معاملات تهران می‌دانستند.
دلایل جهش قیمت دلار چیست؟
محمود نجفی عرب در گفت وگو با خبرنگار توانا با بیان اینکه با حذف ارز 4200 تومانی،ارز کالاهای اساسی اکنون با ارز نیمایی تامین می‌شود، اظهار کرد: با حذف ارز 4200 تومانی مقرر شد فاصله ارز نیمایی و بازار آزاد فاصله‌ای غیرمنطقی نباشد به این معنا که فاصله آن میزان زیاد باشد که به اقتصاد ضربه بزند اما متاسفانه این شرایط حاصل نشده و فاصله این دو قابل توجه است.
آثار شوم فاصله بالای ارز نیمایی و آزاد بر اقتصاد
وی افزود: باید کنترل بیشتری بر روی نرخ ارز آزاد صورت گیرد و فاصله به حداقل برسد. اگر شرایط به نحو کنونی ادامه پیدا کند آثار شومی را در اقتصاد کشور به دنبال خواهد داشت که یکی از اثرات آن معطل‌ماندن و عدم اجرای پروژه‌های عمرانی در کشور خواهد بود.
به هم خوردن قراردادهای پیمانکاری و عدم اجرای پروژه‌های زیرساختی با افزایش نرخ ارز
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران، عنوان کرد: بسیاری از پروژه‌های عمرانی در کشور طی قراردادهای یک تا چند ساله منعقد می‌شوند بنابراین در شرایط تغییر و نوسان‌های بالای قیمت ارز، مواد اولیه، لوازم و تجهیزات مورد نیاز برای تکمیل یا اجرای پروژه‌ها با تغییرات قیمتی همراه شده و توجیه اقتصادی با نرخ‌های زمان انعقاد قرارداد را از دست می‌دهد. همین حالا نیز گزارش‌هایی از پیمانکاران شنیده شده که اعلام عدم آمادگی برای ادامه کار کرده‌اند که می‌تواند زمینه‌ساز اختلافات جدی در این زمینه و به هم خوردن قراردادها و عدم اجرای پروژه‌ها شود.
وی افزود: به عنوان نمونه با افزایش نرخ ارز قیمت بسیاری از تجهیزات فنی به شدت افزایش یافته و این شرایط، ایجاد دارایی با درآمد ثابت و پروژه‌های زیرساختی وعمرانی کشور را با معضلات بالا و توقف همراه خواهد کرد.
نجفی عرب در پاسخ به این پرسش که آیا بانک مرکزی راهکاری برای کنترل نرخ ارزها در اختیار دارد، تصریح کرد: بانک مرکزی مدت‌هاست عرضه 2 هزار دلار ارز به هر متقاضی با ارایه کد ملی را برای یک بار در سال آغاز کرده اما واقعیت این است که راهکار پذیرفته‌شده‌ای نیست و برخی از افرادی که در این صف‌ها متقاضی ارز هستند، مصرف ارزی ندارند و تنها به واسطه تفاوت قیمتی دلار توافقی و بازار آزاد آن را خریداری می‌کنند.
تقاضای بازار ارز را نباید با شیوه‌های غیرمنطقی پاسخ داد
وی ادامه داد: تقاضای بازار را نباید با شیوه‌های غیرمنطقی پاسخ داد. بانک مرکزی اوراق سکه را منتشر کرده که می‌تواند اثرات مثبتی در جهت جذب نقدینگی داشته باشد اما ارزپاشی در بازار با هدف کاهش نرخ ارز راهکار موثری نخواهد بود به این دلیل که نقدینگی بالایی در کشور وجود دارد و با خلق نقدینگی‌های جدید، هر میزان که ارز به بازار وارد شود جذب خواهد شد.
برخی معقتدند دولت از گرانی ارز سود می‌برد
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: برخی معقتدند دولت از گرانی ارز سود می‌برد و راهکاری برای جبران کسری بودجه است اما بعید به نظر می‌رسد که دولت بخواهد فاصله معنادار میان ارز نیمایی و بازارآزاد ایجاد کند، چون از اثرات مخرب آن بر بازارها آگاهی دارد.
بالارفتن قیمت کالاهای صادراتی با افزایش نرخ ارز
وی افزود: یکی دیگر از اثرات مخرب قیمت ارز، بالارفتن قیمت تمام‌شده کالاهای صادراتی است. قراردادهای صادراتی نیز به طور معمول در یک فاصله یک تا چندماهه اجرایی می‌شوند، ممکن است تولیدکننده صادراتی قراردادی را منعقد و کالا را به تدریج تولید و روانه بازار صادراتی کند که البته با نرخ‌های معین محاسبه شده و بالارفتن قیمت تولید، توان رقابتی آنها را در بازار صادراتی از بین برده و حتی ممکن است توجیه اقتصادی آن قرارداد صادراتی را از بین ببرد.
نجفی عرب خاطرنشان کرد: سیاست‌های ارزی کشور باید منطقی تنظیم شود. اینکه شایع شده دولت ممکن است به واسطه گرانی ارز ریال مورد نیاز برای بودجه را تامین کند، هم ممکن است درست باشد اما صحت و سقم آن را باید خود دولتی‌ها پاسخ دهند.
تاثیرات مخرب بن‌بست مذاکرات برجامی بر افزایش نرخ ارز
وی با اشاره به تاثیرات مخرب بن‌بست مذاکرات برجامی بر افزایش نرخ ارز، عنوان کرد: بورس و نرخ ارز همواره متاثر از سیاست‌های خارجی کشور بوده است. طی سال‌های گذشته به محض اینکه پیشرفتی در برجام حاصل شد بورس پیشرفت کرده و به محض اینکه ناامیدی به وجود آمده است، شاخص کل با کاهش مواجه می‌شود بنابراین سیاست‌ها و رفتارهای سیاسی بر روی بازار ارز، بورس و سایر بازارهای کالایی موثر بوده است.
بازکردن فضای سیاسی؛ راهکار برون رفت از وضعیت کنونی
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی اظهار کرد: ارتباطات بین‌المللی و بازکردن فضای سیاسی با کشورهای مختلف یکی از راهکارهای موثر برای برون‌رفت از وضعیت فعلی است.
دیپلماسی بین‌المللی و سیاسی به کمک اقتصاد بیاید
وی تاکید کرد: اگر نتوانیم دیوار عظیم بسته شده به دور کشور را فرو بریزیم با چالش‌های بزرگتری مواجه خواهیم بود. در دنیای امروز باید بتوان جایگاه خود را تثبیت کرده و دیپلماسی بین‌المللی و سیاسی به کمک اقتصاد بیاید.
