سال هاست پدیده قاچاق توسط خودروهای سواری موسوم به شوتی آن هم با دستمزدهای تنها بین 7 تا 13میلیونی برای حمل بارهای قاچاق موجب رونق گرفتن این شغل در برخی مناطق جنوبی کشورخصوصا در میان اقشار کمدرآمد شده است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری توانا،یکی از دلایل رواج پدیده شوتیگری در مناطق جنوبی، جنوب غربی و شرق کشور فقر و آمار بالای بیکاری است. نبود امکانات و اشتغال، ازبینرفتن فرصت کشاورزی در اثر کمآبی و مدیریت نادرست منابع آبی و مشکلات اقتصادی و معیشتی موجب شده است که بسیاری از سر ناچاری به این کار روی بیاورند.
خودروهای سواری موسوم به شوتی، که حامل بار قاچاق هستند، عمدتا شبانه و بلافاصله پس از بارگیری، به سمت مقاصد خود، بدون استراحت کافی و با سرعت بالا حرکت میکنند. جاده ها پر شده از این خودروهای شوتی که مثل برق و باد از کنار دیگر خودروها، میگذرند
پدیده ی اتومبیل های شوتی، چند سالی است که در لرستان، فارس، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان وبه ویژه استان بوشهر، به صورت زیادی رشد کرده است.
آنها نه از پیچ و خم جاده هراسی دارند و نه از جریمه شدن توسط پلیس؛ این خودروها که اغلب گران قیمت نیستند، حتی از شلیک گلوله هم هراس ندارند. خودروهای شوتی بیشتر شامل سمند، پژو ۴۰۵، و پرشیا است؛ موتور این خودروها تقویت شده است. یکی دیگر از مشخصات آنها، این است که کمک فنرهای عقب آنها، از حد استاندارد، بالاتر است. به این دلیل است که پس از بار زدن محموله، سنگینی بار شاسی، خودرو را از حد مجاز پایین نیاورد. بار هم می تواند مجاز باشد هم غیر مجاز، یعنی همه چیز می تواند باشد.
در همین رابطه خبرنگار توانا، در تماس تلفنی با مسعود کیانی یکی از رانندگان خودروهای شوتی در استان بوشهربه زوایای مختلف این شغل پرداخت که در ادامه می خوانید.
به گفته کیانی، رانندگان خودروهای شوتی به معنای واقعی کلمه جان بر کف هستند و هیچ چیزی نمیتواند مانعی بر سر راه آنها باشد، به همین دلیل در سالیان اخیر چند نفر نیز متاسفانه بر اثر تصادف با آنها جان خود را از دست دادهاند. این خودروهای شوتی ابتدا در بندر دیر بار خود را بسته سپس آن را به بنادر لنگه، گناوه و بوشهر حمل میکنند و از این سه مسیر نیز این بارها به استانها همجوار و بعضاً کل کشور فرستاده میشود.
توانا: شوتی ها چه چیزی قاچاق می کنند؟
کیانی : بار این خودروها هرچیزی میتواند باشد، محموله این خودروها شامل کالای قاچاق و انسان است .انواع کالاهای قاچاق و غیرقاچاق و حتی انسان. در نواحی جنوبی و جنوبغربی بار آنها بیشتر شامل اقلامی مانند پوشاک، نوشیدنیهای الکلی، لوازم برقی، تلفن همراه، لوازم خانگی، پارچه و غیره است. ولی در مرزهای شرقی کشور ماشینهای شوتی بیشتر به نقلوانتقال اتباع خارجی و موادمخدر مشغولاند. مشروب، مواد منفجره و ترقه نیز توسط خودروهای شوتی حمل میشود. البته در بیشتر موارد بار آنها پوشاک است، پوشاکی که بدون پرداخت عوارض گمرکی وارد میشود و سر از فروشگاههای سراسر کشور درمیآورد. ازآنجاکه عوارض گمرکی این کالاها پرداخت نشده است، با قیمت بسیار کمتری تهیه میشوند و بنابراین سود خوبی دارند.
بیشترین محموله ی خودروهای شوتی، پوشاک است. جالب است بدانید که بسیاری از فروشگاههای پوشاک، در سراسر کشور، اجناس خود را از همین شوتی ها تامین میکنند. اجناسی که قیمت آنها را بسیار پایین تر از مبلغی که باید از راه قانونی بپردازند، خریداری میکنند. به خاطر همین هم پول خیلی خوبی، به شوتی ها میدهند.
توانا: درآمد شوتی ها چقدر است؟
کیانی: دستمزدهای چندمیلیونی برای حمل بار قاچاق نیز بسیاری را وسوسه میکند که با وجود خطراتی مانند تصادف و مرگ در جادهها و دستگیرشدن بهدست پلیس، بازهم وارد این کار شوند. سود بالای حمل کالای قاچاق موجب شده است که شوتیگری به شغلی پردرآمد برای بسیاری از افراد تبدیل شود.دستمزد رانندگان این خودروها در سال 1401 تنها بین 7تا 13 میلیون تومان بابت هر بار سفر متغیر بود.
توانا: چه خطراتی این شغل را تهدید می کند؟
کیانی: یکی از اصلی ترین مبدا حرکت شوتی ها، استان بوشهر و بندر گناوه است. متاسفانه همین عامل، ضمن نا امن بودن راه های استان، باعث بی نظمی در جاده هایش نیز شده است. شهر گچساران، نیز به واسطه ی قرار گرفتن در مسیر ترانزیتی و نزدیکی به بندرهای همسایه، هر روز شاهد تردد خودروهای شوتی، در جاده های این شهرستان می باشد. البته از دیگر مرزهای غربی وبنادر هم بار شوتی منتقل می شود..
توانا:چطور شوتی سواران شناسایی می شوند؟
کیانی:خودروهای شوتی برای افزایش سرعت، قابلیت حمل بار زیاد و شناسایینشدن دستکاری میشوند. یکی از مشخصههای ماشین شوتی این است که کمکفنرهای عقب آن از حد استاندارد بالاتر است. اما چرا کمکفنرها را بالا میبرند؟ زیرا در حالت عادی وزن زیاد بار موجب میشود که شاسی خودرو از حد مجاز پایینتر برود و ظاهر خودرو غیرطبیعی به نظر برسد بنابراین کمکفنرهای عقب را دستکاری میکنند تا زمانی که خودرو بار زیادی حمل میکند، ارتفاع آن از عقب عادی به نظر میرسد. اگر در جادهها خودروهایی مانند پژو ۴۰۵ و پارس را دیدید که قسمت انتهاییشان ارتفاع زیادی دارد و با سرعت بسیار زیادی حرکت میکنند، به احتمال زیاد آن خودرو یک ماشین شوتی است.
نقش این شغل در اقتصاد کشور چیست؟
به گزارش توانا، شوتیگری با ورود بیرویه کالاهای قاچاق به تولید و اشتغال آسیب میرساند و بازار محصولات داخلی را تحتتأثیر قرار میدهد. از سوی دیگر، با توجه به بستهشدن راه ورود قانونی بسیاری از برندها و محصولات خارجی، این محصولات بهصورت قاچاق و با قیمتهایی حتی بالاتر از قیمتهای واقعیشان به مردم عرضه میشوند و در این میان مردم نیز متضرر میشوند. با شرایط نابسامان اقتصادی و آمار بالای بیکاری، قاچاق اتباع خارجی، که عمدتا از کشورهای افغانستان و پاکستان به ایران میآیند، بر مشکلات اقتصادی مردم میافزاید و موجب بدترشدن شرایط میشود.