بانک مرکزی در روزهای اخیر طی بخشنامه‌ای شرایط انتشار اوراق گواهی سپرده مدت‌دار، ویژه سرمایه گذاری (عام) با نرخ سود 23 درصد را به شبکه بانکی کشور ابلاغ کرد. پرسش مطرح کنونی این است که آیا انتشار این اوراق می‌تواند هجوم پول و شبه‌پول به بازارهایی مانند ارز،طلا و سکه را کنترل کند. آنگونه که یک کارشناس مسائل پولی و بانکی می‌گوید نرخ سود مناسب بانکی می‌تواند سرعت رشد نرخ ارز با فعالیت در بازارهایی مانند طلا و سکه یا سایر بازارها را کنترل کند. به گفته او اقدام بانک مرکزی در انتشار اوراق گواهی سپرده هم موثر است اما باید اجازه دهند که بانک‌ها برای سود سپرده و تسهیلات نرخ بالاتری پرداخت کنند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری توانا،به گفته کارشناسان شکاف بین سود سپرده و تسهیلات بانک‌ها را متضرر می‌کند و باید علاوه بر نرخ سود سپرده سود تسهیلات بانکی نیز اصلاح شود و معتقد است که جلوگیری از خروج سپرده‌ها از بانک‌ها نیازمند استفاده از ابزارهایی مانند نرخ سود مناسب است.
به گزارش توانا، گواهی سپرده نوعی ورقه بهادار است که به شخص حامل این حق را می‌دهد تا سود سپرده را دریافت کند. یک گواهی سپـرده دارای تاریخ سررسید و یک نرخ سود ثابت است که می‌تواند با هر عنوانی توزیع شود.گواهی‌های سپرده عموماً توسط بانک منتشر و توزیع شده و اصل سپرده و سودهای پرداختی نیز توسط بانک تضمین می‌شوند.
مدت‌زمان گواهی سپـرده عموماً از یک سال تا پنج سال به طول می‌انجامد و سود پرداختی به دارندگان سپرده به‌صورت دوره‌ای (ماهانه یا هر سه ماه یک‌بار) از طریق کوپن‌های گواهی های سپرده پرداخت می‌شود.
نرخ سود بانکی و تسهیلات باید افزایش یابد
حسن حیدری، کارشناس مسائل پولی و بانکی در گفت‌وگو با توانا با تاکید بر ضرورت افزایش سود سپرده بانکی اظهار کرد: در شرایطی که نرخ تورم بیش از 40 درصدی در کشور وجود دارد نمی‌توان این توقع را داشت که مردم سپرده خود را با نرخ 18 درصد در بانک سپرده‌گذاری کنند یا آنکه بانک‌ها سود تسهیلات 18 درصدی پرداخت کنند.
نرخ سود مناسب بانکی می‌تواند سرعت رشد نرخ ارز را کنترل کند
وی افزود: تعیین نرخ سود مناسب بانکی می‌تواند تا حدودی سرعت رشد نرخ ارز را کنترل کند.
کارشناس مسائل پولی و بانکی درباره اوراق سپرده با نرخ سود 23 درصدی نیز اظهار کرد: اقدام بانک مرکزی موثر است اما باید اجازه دهند که بانک‌ها برای سود سپرده و تسهیلات نرخ بالاتری پرداخت کنند به این دلیل که پول از بانک خارج نمی‌شود و از حساب سپرده بلندمدت به کوتاه‌مدت تبدیل و با خرید سکه، ارز یا کالاهای دیگر تبدیل به دارایی دیگری شده اما تبدیل به سپرده بانکی نمی‌شود.
عدم افزایش سود تسهیلات بانکی قدرت وام‌دهی بانک‌ها را کاهش می‌دهد
وی با بیان اینکه نرخ سود بانکی و تسهیلات بانکی باید افزایش یابد، عنوان کرد:اگر نرخ سود بانکی بیشتر شود اما سود تسهیلات متناسب با آن تغییر نکند تاثیر این شرایط این است که قدرت وام‌دهی بانک‌ها کاهش می‌یابد.
کسری منابع و زیان بانک‌ها در صورت عدم افزایش سود تسهیلات
حیدری تاکید کرد: افزایش نرخ سود بانکی سیاستی است که باید هم برای سپرده و تسهیلات بانکی انجام شود. در زمان‌هایی که سیاست‌گذاران نرخ سود سپرده‌گذاران را افزایش می‌دهند اما برای آنکه تولیدکنندگان اعتراض نکنند نرخ سود سپرده را افزایش نمی‌دهند نتیجه این می‌شود که بانک‌ها با کسری منابع و زیان مواجه می‌شوند.
وی ادامه داد: شکاف بین سود سپرده و تسهیلات بانک‌ها را متضرر می‌کند و دور بعدی مشکلات را ایجاد می‌کند بنابراین افزایش سود سپرده و تسهیلات باید سیاستی همگام باشد و می‌تواند یکی از عوامل زمینه‌ساز آرامش بازار باشد.
افزایش نرخ سود در شرایط تورم بالا به عنوان عاملی ضدتورمی عمل می‌کند
وی در پاسخ به این پرسش که افزایش نرخ سود سپرده و اعطای سود 23 درصدی به اوراق سپرده می‌تواند تورم‌زا باشد، عنوان کرد: افزایش نرخ سود سپرده در شرایط نرخ تورم بالای اقتصادی می‌تواند به عنوان عاملی ضدتورم عمل کند چون تقاضا برای کالاها را کاهش می‌دهد. در شرایطی که وام ارزان داده می‌شود تقاضا برای بسیاری از کالاها از جمله خودرو و مسکن افزایش می‌یابد و سیاست عدم افزایش نرخ تسهیلات در کنار افزایش سود سپرده به عنوان عاملی تورمی عمل می‌کند.
کارشناس مسائل اقتصادی درباره گلایه فعالان اقتصادی از میزان تسهیلات بانکی، عنوان کرد: منابع بانک‌ها از جذب سپرده است چون سرمایه بانک‌ها اندک بوده و باید سپرده جذب کنند تا بتوانند تسهیلات بدهند. وقتی نرخ‌های سود و تسهیلات نامتوازن بوده و سپرده‌گذاران سرمایه‌گذاری بلندمدت انجام نمی‌دهند طبیعی است که منابع نیز محدود می‌شود و در این میان منابع قابل وام‌دهی به بخش‌های اقتصادی از جمله صنعت کاهش می‌یابد.
عرضه اوراق گواهی سپرده با سود ۲۳٪ در ۲۵ بانک
به گزارش توانا،گفتنی است با اضافه‌شدن هشت بانک جدید، تعداد بانکهای عرضه کننده اوراق گواهی سپرده با نرخ سود ۲۳ درصد به ۲۵ بانک رسید.
بنابراعلام روابط عمومی بانک مرکزی با صدور مجور انتشار اوراق گواهی سپرده مدت دار برای بانکهای ملت / تجارت / سپه /کشاورزی / کارآفرین / صادرات ایران / دی و پست بانک به مجموع 17 بانکی که پیش ازاین مجور صدور این گواهی را داشتند تعداد بانکهای ارائه کننده این گواهی به 25 بانک رسیده است.
گفتنی است سه بانک از مجموع بانکهای کشور تاکنون درخواستی برای صدور مجوز به بانک مرکزی ارسال نکرده اند ،پیش از این بانکهای ملی ایران، مسکن، رفاه کارگران، توسعه تعاون، خاورمیانه، پاسارگاد، پارسیان، سینا، سامان، اقتصاد نوین، شهر، ایران‌زمین، سرمایه، گردشگری، ایران و ونزوئلا و همچنین مؤسسات اعتباری نور و ملل، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری بودند که از بانک مرکزی مجوز انتشار این اوراق را دریافت کرده‌اند بودند.
مجوز انتشار اوراق گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام در نشست روز سوم دی‌ماه سال جاری هیئت عامل بانک مرکزی تصویب و در همان روز به شبکه بانکی کشور ابلاغ شده است.این اوراق با نرخ سود علی‌الحساب 23 درصد منتشر می‌شود و فروش آن صرفاً برای افراد حقیقی ایرانی بالای 18 سال مجاز است مدت این اوراق حداکثر یکساله است. اما بانک مرکزی به بانک‌ها این اجازه را داده است که این اوراق را با سررسید‌های زیر یکسال نیز منتشر کنند./ن .ش
