مدتی است که دولت ها از طرح قانونی به نام استقلال بانک مرکزی حمایت می کنند، چراکه موضوع استقلال بانک‌های مرکزی در دنیا به گونه‌ای است که منجر به سهولت کنترل تورم توسط سیاست‌گذار پولی می‌شود. اما در کشور ما این جریان متفاوت است. به اعتقاد یک کارشناس اقتصادی، مانع اصلی رسیدن بانک مرکزی ایران به استقلال، دولتی بودن اقتصاد کشوراست.  

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری توانا،با روی کار آمدن رییس جدید بانک مرکزی انتظار اصلاح نظام بانکی و تغییر در ساختار این نظام بیشتر از قبل شده است، چرا که سابقه فرزین در شورای پول و اعتبار و تخصص اقتصادی وی این انتظار را در بین فعالان اقتصادی بیشتر می کند.

در همین رابطه البرت بغزیان کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار توانا گفت: بانک مرکزی نهادی نظارتی در سیستم بانکی است، و بانک ها را موظف به رعایت قوانین ودستور العمل های لازم مانند کمیته بین المللی می کند. مثل بورس که سازمان بور شرکت ها را موظف به رعایت قوانین می کند.

به گفته بغزیان؛ تا کنون به نظر می آمد بانک مرکزی زیر نظر دولت است و ناظر برسیستم بانکی کشوراما واقعیت این است که بانک ها مسلط بر بانک مرکزی بوده و تا کنون از بیشتر بخشنامه ها و دستورالعمل های مرجع بالاتر خود سرباز می زنند و بانک مرکزی یا تمایل به نظارت و کنترل این برهم زدگی را ندارد و یا  توان مقابله با سرپیچی بانک ها از اجرای دستورالعمل ها را ندارد.

او تصریح داشت: از این شرایط ایجاد شده بانک ها سواستفاده های بسیاری می کنند و همین باعث تنش در نظام بانکداری کشور شده است. ارائه  وام های کلان بنگاه داری به برخی از افرا و شکل گیری بدهی های بزرگ در نظام بانکداری کشور به گونه ای است که بانک مرکزی تا کنون رسیدگی جدی به این پدیده ها نداشته و بانک ها در سایه چنین اعتمادی همچنان می تازند.

بغزیان می گوید: یکی از وظایف رئیس بانک مرکزی تنظیم و تشکیل نظام بانکی بر روی خط اعتبار بانک مرکزی است. از عدم تعامل بانک های ایرانی با سایر بانک های جهانی تا گره در تخصیص و اعتبار سنجی مبادلات ارزی- مالی با جهان همه این ها مواردی است که نظام بانکی کشور را دچار اختلال کرده است اما این موارد سیاست خارجی نمی تواند سنگ بنایی برای تخلفات در ادامه سیاست های داخلی باشد.

این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید داشت: به استقلال بانک مرکزی خدشه وارد شده و عملاً این مرجع مهم پولی- ارزی در کشور به دلیل تسلط دولت برتمام برنامه ها و اعمال دستورات دستوری، هیچ واکنش مثبت و قابل تغییری در سیاست پولی کشور ندارد و هر اتفاق ناخوشایند در بخش اقتصادی کشور را به گردن بانک مرکزی می اندازند.

بغزیان گفت: امروز بانک مرکزی مجری سیاست های دولت است و همین سیاست اشتباه باعث افزایش تورم در لایه های اقتصاد کشور شده است.  باید بپذیرفت  که رئیس بانک مرکزی نباید گماشته دولت باشد بلکه باید مشاور دولت در زمینه پولی- ارزی و در کل اقتصادی باشد .

تسلط بانک ها به بانک مرکزی بیشتراز سایر نهاده هاست

به گفته این تحلیلگر مسائل اقتصادی؛ بانک مرکزی روی بانک ها تسلط چندانی ندارد به طوری که نمی تواند به ناترازی آنها ورود کند و این رویه تنها به سود بانک ها و به زیان اقتصاد کشور است و طبعاً بانک ها از این نحوه فعالیت استقبال و برای تداوم آن تلاش می کنند؛ تا جایی که بانک مرکزی هم بنا به دلایلی تعمداً تمایل به ادامه این روند دارد.

او تأکید داشت: چنانچه رئیس جدید بانک مرکزی با جدیت از ابزار و اختیارات خود استفاده نکند هرگز به استقلال نخواهد رسید و در نتیجه مشکلات اقتصادی از جمله تورم شدید تر خواهند شد./م.ش