استاد دانشگاه تهران معتقد است: افزایش قیمت دلار و جلوگیری از افزایش حقوق کارمندان و … باعث ایجاد نوسان در بازار قیمت‌ها شده است. نظارت هم وجود ندارد و این خود باعث می‌شود ما شاهد قیمت‌های متفاوت در تولید و خرید باشیم.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری توانا، با توجه به شنیده شدن زمزه های اصلاح قیمت حامل های انرژی و افزایش نرخ دلار نیمایی از 4200 تومان به 28500 تومان و اینکه دولت بودجه 1402 را تحویل مجلس داده است، این سوال پیش می‌آید که این موارد چه تاثیری در زندگی مردم دارد؟ به همین منظور خبرنگار توانا با «آلبرت بغزیان» استاد دانشگاه تهران گفتگویی انجام داده است که در ادامه متن آن را می‌خوانیم:
ارز نیمایی چگونه رانت به وجود می‌آورد؟
بغزیان در مورد نرخ جدید ارز می‌گوید: در بودجه قیمت انرژی براساس نرخ جدید ارز تعیین شود را باید اینگونه در نظر گرفت که آنها وقتی ارز را می‌فروختند هم باید دید به چه قیمتی می‌فروختند و الان به چه قیمتی؟ آنها بر اساس قیمت جهانی محصولشان را می‌فروشند و دلارشان را می‌گیرند. پس با توجه به گرانی دلار بیشتری هم می‌گیرند و موقع تبدیل چون خود خوراک را با همین قیمت گرفته و حتی کمتر ارزش افزوده بیشتری برایشان دارد.
استاد دانشگاه تهران در ادامه توضیح می‌دهد: پتروشیمی‌ها خوشحال هستند که به قیمت 4200 خوراک تهیه کنند. این در گذشته صفر بود و رقم آن را در محاسبات 1 می‌گذاشتند. با قیمت صفر می‌گرفتند و به قیمت آزاد می‌فروختند. در حالی که وقتی دلار را ارزان می‌دهند باید ارزان هم بخرند از آنها. این سود برای پتروشیمی و سرمایه‌دارانش و سهامدارانش بود. در این میان دولت یک رانتی را عرضه کرده و قاعدتاً باید خودش سودی هم ببرد و برخی بحث‌های حسابداری که ورود نمی‌کنم.
افزایش قیمت مسکن بیشتر مربوط به نرخ ارز است
بغزیان تصریح می‌کند: در حال حاظر قیمت‌ها برای عرضه داخل با قیمت جهانی برابر است. قیمت مسکن در ایران و ترکیه تقریباً برابر است. در حالی که ما تولیدکننده سیمان هستیم آنها وارد کننده هستند و این به دلیل نرخ ارز است. قبلاً قیمت مسکن ایران و ترکیه برابر نبود اما الان شده است. افزایش قیمت مسکن بیشتر مربوط به نرخ ارز است. سیمان و … چون گرانتر می‌فروشند با توجه به نرخ جدید ارز مثلاً دلار 40 هزار تومانی در داخل هم با همین توجیه قیمت بالا می‌رود و این باعث طمع می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: لذا افزایش قیمت حامل های انرژی تاثیر چندانی ندارد چون نقش چندانی در تولید ندارد. مثلاً ماده اولیه سیمان خاک است. اگر کارگر هم گران شود باید محصول گران شود انرژی گران شود محصول گران می‌شود این اشتباه است و بهانه است. چون ماده اولیه در اختیارشان است. آنها به سود نامتعارف عادت کردند. باید از جزئیات دفاع کنند مثلاً به دلیل قطع انرژی حق دارند اعتراض کنند اما گرانی نه، صنایع در این زمینه حق دارند وزارت نیرو و نفت مقصرند و باید تامین انرژی کنند. با توجه به این که روی منابع انرژی هستیم. حال دلیل آنها برای ناتوانی تامین انرژی کمبود بودجه است. لذا باید سرمایه‌گذار خارجی بیاورند اما نمیتوانند چرا که سرمایه‌گذاران به دلایل مختلفی نمیتوانند بیایند. ما نمی‌توانیم از دنیا جدا شویم پول نفت هم بلوکه شود سرمایه‌گذار هم نمی‌آید. پس نمی‌توان انتظار سرمایه‌گذاری و تامین گاز داشته باشیم.
تحریم و دلار تورم ایجاد کرده است
این کارشناس اقتصادی در خصوص نقش تحریم‌ها در افزایش قیمت‌ها عنوان می‌کند: تحریم‌ها تا زمانی که پابرجاست سرمایه‌گذار خارجی نمی‌آید و پول داخلی کشور هم برای سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی کافی نیست. تکنولوژی‌ها هم فرسوده شده و بهره وری کم و هزینه بالا دارد. تکنولوژِی جدید گران و با توجه به تحریم قابل دسترس نیست و ما در دور باطل میافتیم. باید این دور باطل را بشکنیم. بحث آشتی با دنیا که بحث سیاسی است و من ورود نمی‌کنم اما ما نمی‌توانیم از بانک جهانی وام بگیریم چون عضو FATF نیستسم بانک مرکزی باید پیگیری کند که تاکنون انجام نشده و قرار است انجام شود. وقتی تحریم هستیم و تحریم سنگین‌تر می‌شود و نمی‌توانیم بفروشیم یا می‌فروشیم و پول به دستمان نمی‌رسد این کار را به جایی نمی‌رساند.
بغزیان در پایان می‌گوید: تحریم تورم ایجاد کرده، دلار تورم ایجاد کرده و از این به بعد اگر تحریم‌ها سنگین‌تر شود و درآمد نفت کمتر شود تورم خواهیم داشت. مشخص نیست چند درصد، وضع موجود را می‌توان حفظ کرد اما دولت وقتی کسری می‌آورد و نمی‌تواند از طریق مالیات و فرار مالیاتی و … تامین کند از جیب مردم تامین می‌کند. با افزایش قیمت دلار و جلوگیری از افزایش حقوق کارمندان و … ما همچنان در بازار نوسان قیمت خواهیم داشت. دولت هم نظارت بر قیمت‌ها نمی‌کند و به طور مثال یک خودرو در سایت یک قیمت در نمایشگاه یک قیمت در بورس به شکلی دیگر دلال به قیمت دیگر و … چون تحریم هستیم و نظارت درستی هم نداریم./آرمین اسکندرزاده
