ال سی یا اعتبار اسنادی روشی است که در تجارت بین‌الملل برای پرداخت وجوه معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرد و واسط این پرداخت هم معمولاً بانک‌ها هستند.
به گزارش پایگاه خبری توانا، برای داد و ستد و تجارت بین‌الملل پرداخت هزینه کالای خریداری شده، بین فروشنده و خریدار دارای اهمیت است. هرچند روش‌های متفاوتی برای این کار وجود دارد اما بهترین روش و رایج‌ترین آن روش «اعتبار اسنادی »یا «ال سی» است. در این روش هزینه خرید کالا به واسطه شخص ثالث که بانک مسحوب می‌شو، قابل پرداخت است. افزایش امکانات مالی بازرگانان بین‌المللی و استفاده از تخصص کارشناسان بانک‌ها برای انجام دقیق قراردادها از مزایای مهم در بحث تجارت یا اعتبارات اسنادی است.
ال سی یا اعتبارات اسنادی چیست؟
تجارت بین‌الملل (اعتبارات اسنادی) وسیله‌ای برای ارتباط مالی بین دو طرف است و طرفین با توافق یکدیگر این روش را انتخاب می‌کنند. بانک متعهد می‌شود، مبلغی که خریدار به فروشنده بدهکار است را پرداخت کند. زمانی این پرداخت انجام می‌شود که خریدار کالای خود را دریافت کرده باشد و بانک نیز تا پایان مراحل و تا تحویل کالا معامله را تضمین می‌کند و متعهد به پی‌گیری وضعیت معامله خواهد بود.
ال سی یا اعتبارات اسنادی از سال 1933م توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی ایجاد و باعث بوجود آمدن معامله دقیق و کم خطر شد و به این ترتیب قانون متحدالشکل اعتبارات اسنادی یا ال سی در اختیار بازرگانان قرار گرفت.
متقاضی ال سی یک شخص حقیقی یا حقوقی است که به دلیل انجام معامله بین‌المللی از بانک تقاضای گشایش ال سی می‌کند و بانک پس از بررسی شرایط وی و دریافت شرایط و درخواست شخص، حساب موردنظر را برای شخص باز می‌کند و امکان پرداخت وجه برایش امکان‌پذیر می‌شود.
گشایش حساب باید مطابق با قوانین بین‌المللی انجام گیرد و بانک گشاینده حساب در کشور فروشنده قرار دارد و توسط بانک گشایش کننده انتخاب می‌شود. اگر بانک اصلی موافقت نکند فقط مبادله اسناد انجام خواهد گرفت. در واقع بانک کارگزار یک رابطه بین بانک اصلی و خریدار و فروشنده است.
انواع اعتبار اسنادی کدام است؟
اعتبار اسنادی دارای تنوع است که می‌توان انواع آن را مورد بررسی قرار داد. اعتبار اسناد وارداتی یا صادراتی، وقتی است که خریدار برای واردات به کشور خود استفاده می‌کند و این اعتبار از نظر فروشنده کالا که در کشور دیگر قرار دارد اعتبار اسناد صادراتی است.
اعتبار اسناد قابل برگشت، که در این روش خریدار یا بانک می‌توانند بدون اطلاع طرف مقابل هرگونه تغییر یا اصلاح در شرایط قرارداد بوجود آورند و این عدم اطمینانی که فروشنده نسبت به پایدار ماندن شرایط دارد کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اعتبار اسنادی غیرقابل برگشت، روشی است که هرگونه تغییر و تبدیل شرایط با رضایت فروشنده صورت می‌گیرد و معمولاً با استقبال بیشتری همراه است.
اعتبار اسناد تائید شده، اعتباری است که خریدار ملزم می‌شود اعتبار صادر شده را به تایید بانک دیگری که فروشنده تایید کند برساند که این نوع ال سی نشان دهنده موقعیت متزلزل سیاسی و اقتصادی کشور خریدار است و بیشتر به دلیل عدم اعتماد به بانک صادرکننده صورت می‌گیرد.
اعتبار اسناد تائید نشده، که نیاز به تائید بانک دیگری ندارد. نوع دیگر آن اعتبار اسنادی قابل انتقال است که در این مورد ذینفع اصلی می‌تواند همه یا قسمتی از اعتبار گشایش شده را به اشخاص دیگر انتقال دهد و در اصل این اعتبار برای فروشنده امتیاز محسوب می‌شود. اصل برغیرقابل انتقال بودن اعتبار اسنادی است که در ایران برای گشایش قابل انتقال نیاز به مجوز بانک مرکزی دارد.
اعتبار اسنادی مدت‌دار (یوزانس)، اعتباری است که وجه بلافاصله پرداخت نمی‌شود بلکه براساس توافق طرفین و بعد از مدتی پرداخت می‌شود و در واقع فروشنده به خریدار فرصت می‌دهد که بعد از تحویل کالا و فروش آن بپردازد. این روش در کشورهایی که با کمبود ارز مواجه هستند استفاده می‌شود.
اعتبار اسناد دیداری، که ابلاغ‌کننده پس از رویت اسناد حمل ارائه شده از طرف ذینفع و در صورت تشخیص رعایت تمام شرایط اعتبار وجه آن را پرداخت می‌کند. اعتبار اسناد اتکایی که از دو اعتبار تشکیل می‌شود اعتبار اول به نفع ذینفع اصلی و دیگری به نام فروشنده دوم که می‌تواند کالا را تهیه و ارسال کند و از طرف ذینفع اول گشایش می‌یابد.
اعتبار اسناد ماده قرمز نیز در مبادلات تجاری بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ماده قرمز فروشنده می‌تواند قبل از ارسال کالا وجوهی را به صورت پیش پرداخت از بانک تاییدکننده دریافت کند.
در اعتبار گردان، نیز ذینفع می‌تواند پس از هربار استفاده از اعتبار همان مبلغ اسناد تا سطح اعتبار اولیه را افزایش دهد و در اصل بدون احتیاج به اصلاح اعتبار موجود خود به خود تجدید می‌شود.
اعتبار ترانزیت نیز زمانی است که پس از گشایش از طریق بانکی در یک کشور ثالث ابلاغ و به ذینفع اصلی در خارج آن کشور ابلاغ شود.
مزایای استفاده از اعتبار اسنادی
از مهمترین مزایای استفاده از اعتبار اسنادی، نسبت به ضمانت‌نامه بانکی می‌توان به تضمین انجام معامله، تامین نقدینگی، و نزدیکی مکان جهت اقامه دعوا نام برد. البته هزینه بالا و تقلب مهمترین مشکلات آن است که بانک‌ها برای گشایش، هر بار اصلاح و تمدید، کارمزد اخذ می‌کنند.
علی‌رغم وجود مقررات UCP وISBP گاهی اوقات کنترل اسناد به صورت سلیقه‌ای اعمال می‌شود و رویه واحد بین بانک‌های درگیر در عملیات اعتبار اسنادی در کشورهای مختلف وجود ندارد. نکته حائز اهمیت آن این است که اعتبارات اسنادی در معاملات متقابل و معاملات تهاتری کاربرد ندارد./مریم حسین‌زاده هنزایی
