وحید روشن قلب معتقد است با الکترونیکی کردن فرایند استفاده از حق تقدم در افزایش سرمایه هم سریع‌تر میتواند اتفاق بیفتد و دقت بیشتری هم خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری توانا؛ استفاده از حق تقدم شرکت‌ها همواره یکی از امور سخت و زمان‌بر در بورس بوده و بعضاً سهامدران بخصوص سهامداران خرد به دلیل پیچیدگی و زمان‌بر بود و هزینه آن، از انجام آن صرف‌نظر می‌کردند. همچنین زمان‌بر بودن آن به دلیل ارسال کتبی از طریق پست و محاسبات و … برای شرکت‌ها باعث ایجاد هزینه و زمان میشد و در فرایند افزایش سرمایه موجب تاخیر می‌گردید و در حال حاضر فرآیند جمع‌بندی استفاده سهامداران از حق تقدم حداقل یک ماه زمان می‌برد که آن هم زمان کمی نیست اما طی برنامه سازمان بورس با الکترونیکی کردن این فرایند و سایر اقدامات سازمان در تسهیل این امر خدمتی شایان به سهامداران و شرکت‌ها کرده است. در این زمینه خبرنگار توانا با «وحید روشن قلب» مدیر نظارت بر بازار اولیه بورس مصاحبه‌ای داشت که در ادامه متن آن را می‌خوانید.
مدیریت نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس بخش‌های مختلفی دارد و فرآیندهای صدور مجوز و نظارت بر افزایش سرمایه شرکتهای سهامی عام ثبت شده نزد سازمان، نظارت بر انتشار اوراق بدهی، نظارت بر ثبت شرکتهای سهامی عام و نظارت بر انتشار اطلاعات شرکتهای اصل 44 و … در این مدیریت انجام می‌شود.
مهمترین اقدامات انجام شده در سال جاری در زمینه نظارت بر افزایش سرمایه
روشن قلب می‌گوید: بحث افزایش سرمایه مهمترین اقدام بحث الکترونیکی شدن فرایند ارسال و استفاده از حق تقدم شرکت‌ها بود که براساس آنچه در برنامه برنامه 5 ساله ششم توسعه دیده شده بود، دستورالعملی به تصویب هیئت مدیره سازمان رسید و براین اساس با استفاده از اطلاعات سهامداران در سامانه سجام سامانه‌ای توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی برای انجام این فرآیند ایجاد گردید.
بحث بعدی در زمینه واریز وجوه حاصل از وجوه حق تقدم های استفاده نشده سهامداران بود که شکایات متعددی در یافت می‌گردید که شرکت‌ها تاخیر در واریز این وجوه داشته‌اند در این زمینه هم اقداماتی انجام دادیم و مصوبه‌ای از هیئت مدیره در دست نهایی شدن است که ابلاغ خواهد شد. براین اساس شرک‌ها موظفند وجوه حاصل از حق تقدم‌های استفاده نشده را هم مثل سود سهام تقسیم شده در مجامع را در مهلت مقرر در سامانه سجام پرداخت کنند و قاعدتاً این مضوع هم کمک می‌کند که هم این وجوه زودتر پرداخت شود و هم سهامداران مجبور نباشند برای دریافت این وجوه اقدام به ارسال اطلاعات به شرکت کنند و هر سهامداری که سجامی شده باشد از این طریق وجوه به حسابشان پرداخت می‌شود.
وی در ادامه توضیح می‌دهد: همچنین با توجه به درخواست‌های سهامداران و شرکت‌ها مبنی بر لزوم کوتاه‌تر شدن فرایند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات، با توجه به این که زیرساخت‌های لازم از طریق سامانه ارسال الکترونیک حق تقدم‌ها فراهم شده است، پس از اصلاح قوانین موجود امکان کوتاه‌تر شدن فرآیند هم فراهم خواهد شد. در این زمینه اصلاحات لازم جهت اعمال در قوانین ارسال شده تا با کاهش مدت زمان استفاده از حق تقدم و با کاهش موارد مورد نیاز جهت دریافت مجوز از مرجع ثبت شرکت‌ها، این برنامه نیز به سرانجام برسد.
مهمترین اقدامات سال 1402
وحید روشن قلب می‌گوید: در زمینه افزایش سرمایه تغیراتی که اعمال شد در زمینه الکترونیکی شدن چون هنوز شرکتی نداشتیم که این فرایند مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام از تاریخ تصویب درستورالعمل در هیئت مدیره سازمان شروع شود هنوز عملا اجرایی نشده است. هرچند سامانه حاضر است و مصوبات به تصویب رسیده است اما اولین شرکتی که این فرایند را شروع کند که احتمالاً در اوایل سال اینده خواهد بود این سامانه به صورت عملی آغاز به کار خواهد کرد.
وی ادامه می‌دهد: دستورالعمل اصلی موجود در افزایش سرمایه در بازار سرمایه دستورالعمل مراحل زمانی افزایش سرمایه شرکت‌ها است که و پس از اصلاح قوانین و مقررات باید بروز رسانی شود و میتواند به هدف کاهش مدت زمان انجام افزایش سرمایه کمک شایانی کند.
فرایند این سامانه چگونه است
مدیر نظارت بر بازار اولیه می‌گوید: براساس الزامات برنامه پنج ساله ششم این سامانه و دستور العمل طراحی و اجرا شد. ایجاد این سامانه نیازمند این بود که بستر الکترونیکی لازم در بازار سرمایه برای انجام چنین اصلاحات فراگیری وجود داشته باشد که با توجه به راه افتادن سامانه سجام و با توجه به این که بیش از 90 درصد سهامداران در سامانه سجام در سامانه احراز هویت شده‌اند و امسال مشارکت سهامداران در این سامانه به این درصد رسید، امکان راه‌اندازی سامانه ارسال الکترونیک حق تقدم‌ها فراهم شد و در شرایط مشارکت پایین سهامداران در سامانه سجام عملاً امکان راه‌اندازی این سامانه نبود.
براین اساس مقرر شد که کلیه اقداماتی که بر اساس قانون تجارت سهامداران باید برای مشارکت در افزایش سرمایه انجام می‌دادند در این سامانه پیاده سازی شود و این اقدامات شامل این است که دیگر شرکت نیازی به ارسال پستی حق تقدم به سهامداران ندارد و بجای ان لیست سهامداران دارای حق تقدم در سامانه اعمال می‌شود و همینطور مطالبات سهامداران از شرکت را که قبلا در برگه‌های حق تقدم ذکر میشد و برای سهامداران پست می‌گردید طبق لیستی که شرکت اعلام می‌کند در سامانه اعمال خواهد شد.
سهامدار نیز که باید قبلا منتظر دریافت اطلاعات ارسال شده توسط شرکت می‌ماند در سامانه جدید در روز اول شروع مهلت استفاده از حق تقدم اطلاعات را در سامانه خواهد داشت و از طریق ارسال پیامک اطلاع رسانی کافی به سهامداران صورت خواهد گرفت و در صورتی که مطالبات کافی داشته باشد برای مشارکت در افزایش سرمایه صرفا با تایید در این سامانه میتواند از آن مطالبات برای مشارکت استفاده کند و اگر نیاز به پرداخت وجه داشته باشد با درگاه پرداختی که در این سامانه ایجاد شده میتواند از طریق این درگاه اقدام به واریز وجه مورد نیاز بکند و ارسال مستندات به شرکت توسط سهامدار هم حذف می‌شود و شرکت با اطلاعاتی که از این سامانه دریافت خواهد کرد.
در جریان اخرین وضعیت مشارکت سهامداران در افزایش سرمایه قرار خواهد گرفت و هم در زمان و هم در هزینه به نفع سهامدار است و برای شرکت هم همینطور زیرا هزینه خیلی کمتری برای استفاده از این سامانه نسبت به حالت ارسال پستی اطلاعات پرداخت خواهد کرد.
وی ادامه می‌دهد: در این روش افزایش سرمایه هم سریع‌تر میتواند اتفاق بیفتد و دقت بیشتری هم خواهد داشت. اما برای سهامدارانی که سجامی نشده‌اند این فرایند باید مثل قبل طی شود که هروقت در سجام ثبت‌نام کنند این امکانات برای آن‌ها هم فراهم خواهد شد.برآوردهای اولیه حاکی از این موضوع است که جایگزینی این روش به جای روش ارسال پستی برگه‌های حق تقدم چیزی حدود 500 تا 800 میلیارد در سال برای سهامداران و شرکت‌ها صرفه جویی در بر خواهد داشت و به علاوه این که از استفاده از مقدار زیادی کاغذ هم صرفه جویی خواهد شد.
روشن قلب اضافه می‌کند: در قانون تجارت در حال حاضر حداقل 60 روز برای مهلت استفاده از حق تقدم باید طی شود که این زمان با توجه به فرآیند فعلی و لزوم پست کردن اطلاعات توسط شرکت‌ها و سهامداران پیش بینی شده بود اما الان که این فرایند در سامانه قابل انجام است و عملاً سهامدار همان روز اول مهلت استفاده از استفاده از حق تقدم میتواند در جریان تعداد حق تقدم قرار گیرد و از آن استفاده کند پس نیازی به 60 روز نیست و این زمان قابل کاهش است و پیشنهاد ما کاهش 60 روز به 30 روز در اصلاح قوانین است. قبلاً برای جمع بندی اطلاعات سهامداران در افزایش سرمایه حدود 1 ماه زمان لازم بود تا شرکت‌ها جمع بندی کنند که چه تعداد سهامدار مشارکت کردند و چه تعداد نکردند.
مدیر نظارت بر بازار اولیه بورس در پایان یادآور می‌شود: با توجه به این سامانه الان شرکت حداکثر 2 تا 3 روز بعد میتواند آمار دقیق سهامداران مشارکت کننده موجود را داشته باشد و یک صرفه جویی یک ماهه هم در این جا خواهیم داشت و یک مرحله هم در اصلاحات پیشنهادی در قوانین ارسال شده و اینکه دریافت مجوز از اداره ثبت شرکت‌ها قبل از فروش حق تقدم های استفاده نشده هم حذف شود و با اجرای همه این اصلاحات در اینجا هم کاهش زمان خواهیم داشت و با انجام همه این موارد دوره زمانی افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات مدت کمتری خواهد بود و به علاوه میتواند مشارکت سهامداران در فرایند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات را هم افزایش دهد از این حیث که سهامدارانی که تعداد سهام کمی داشتند برایشان صرف نداشت برای مشارکت اقدام کنند و با مراجعه به پست و … فرایند را طی کنند اما با این فرایند جدید نهایتا با صرف چند دقیقه زمان و بدون هزینه و زحمت و از طریق اینترنت این فرایند انجام خواهد شد./ محمدرضا شاهوردیلو
