توانانیوز، به گفته آبفا، افت فشار و به گفته مردم قطعی آب در ایران وضعیت نابسامانی را رقم زده است.
از اوایل خرداد امسال، یعنی قبل از این که زندگی به قبل و بعد از جنگ تقسیم شود هشدار داده شده بود که کاهش ۴۰ درصدی بارشها نسبت به سال گذشته از یک طرف و از طرف دیگر افت ۴۱ درصدی ورودی سدها قرار است ما را وارد یک بحران فراگیر و کمسابقه کند. کاهش شدید باران، گرمای بیسابقه، مصرف بیرویه آب، مدیریت ناپایدار؛ هر کدام چطور بحران تابستان امسال را رقم زد؟
اگر قرار باشد عواملی که بیآبی را رقم زده به دو دسته انسانی و طبیعی تقسیم کنیم به گفته هدایت فهمی، پژوهشگر و مدیر سابق دفتر منابع آب وزارت نیرو «مهمترین عامل طبیعی آن، خشکسالی و تغییر اقلیم است.» او میگوید که سازمان تحقیقات آب سالها پیش هشدار داده بود روزی خواهد آمد که حتی قادر به تامین آب شرب هم نخواهیم بود اما این مسئله از سوی مدیران جدی گرفته نشد.
فهمی، پژوهشگر حوزه آب به توانا میگوید به دلیل موقعیت سیاسی تهران، این استان خطرناکترین وضعیت را از نظر کمآبی دارد. بر پایه دادههای رسمی، حجم فعلی آب ذخیرهشده در سدهای تهران به حدود ۱۴ درصد ظرفیت مخازن رسیده است. در حال حاضر از هر چهار سد این استان لار به وضعیت قرمز درآمده و سه سد دیگر در شرایط خطرناکی هستند.
سدها چطور ته کشیدند؟
سرعت ته کشیدن آب آنقدر زیاد است که بهزودی احتمالا بقیه سدهای تهران هم به رنگ قرمز خواهند درآمد. در این صورت چه باید کرد؟ «باید برای آمادگی حول چهار محور اقدام کنیم: اول باید سراغ افزایش تولید آب برویم. مثلا به دنبال ایجاد مخازن و چاههای جدید باشیم، تصفیهخانههایی برای استفاده مجدد از آب تاسیس و از آب پساب استاندارد برای کشاورزی استفاده کنیم. محور دوم باید اصلاح الگوی مصرف مردم و تعویض کنتورهای خراب باشد.»
به گفته فهمی، در شبکه آبی ۳۰ درصد هدررفت آب داریم که ناشی از فرسودگی شبکهها و خطوط انتقال آب شرب بوده و برای حل این مشکل باید بازسازی شوند. به همین دلیل هم او راه سوم را کاهش هدررفت آب میداند. «راه چهارم هم روشهای پدافندی مانند توزیع آب بستهبندی، تانکرهای آبرسانی، ایجاد آبهای کشاورزی و جیرهبندی آب سدهاست.
استراتژی دولت تا به اینجا در نسبت با کمآبی چه بوده است؟ مسعود پزشکیان دولت خود را میراثدار ناترازی آب اعلام کرده و گفته اگر به همین منوال پیش برویم اصلا نخواهیم توانست برای تهران آب [تهیه] کنیم.
دیگر واکنشهای اعضای دولت هم بهصورت ضمنی خطاب به مردم بوده. تاکید هدایت فهمی این است که انگشت اتهام را نباید سمت مردم گرفت و آنها را متهم کرد. حرف او این است که دولت باید بهای بیشتری در مشارکت بدهد:
دولت هم میتواند با در اختیار قرار دادن وسایل کاهنده مصرف آب، مثل سر شیر یا وسایلی دیگر به شکل رایگان یا قسطی به تغییر الگوی مصرف در قالب مسئولیتهای اجتماعی کمک کند؛ اما حاکمیت با ادبیات تهدیدآمیز حتی میگوید که مردم را نقرهداغ هم خواهد کرد.
بحران کمبود آب در ایران به ویژه در استان اصفهان به مرحلهای نگرانکننده رسیده است. با کاهش بارندگیها و افزایش دما در سالهای اخیر، منابع آبی این استان به شدت تحت فشار قرار گرفتهاند و مردم با مشکلات جدی در تأمین آب شرب و کشاورزی مواجه هستند.
طبق گزارشهای اخیر، سطح آب زایندهرود، که یکی از مهمترین منابع آبی اصفهان به شمار میرود، به حداقل خود رسیده است. این رودخانه که روزگاری مظهر حیات کشاورزی و فرهنگی اصفهان بود، اکنون به دلیل مدیریت نادرست منابع آب و خشکسالیهای مکرر، به یک نوار خشک تبدیل شده است.
کشاورزان در این منطقه با کاهش شدید آب آبیاری مواجه هستند و بسیاری از آنها ناچار به تغییر کشت و کاهش سطح زیر کشت محصولات خود شدهاند. این وضعیت نه تنها معیشت کشاورزان را تهدید میکند، بلکه به امنیت غذایی کشور نیز آسیب میزند.
علاوه بر مشکلات کشاورزی، کمبود آب در اصفهان تأثیرات منفی بر زندگی روزمره مردم نیز داشته است. ساکنان این شهر با محدودیتهای جدی در دسترسی به آب شرب مواجه هستند و برخی از مناطق حتی با قطع آب مواجه شدهاند. این موضوع باعث افزایش نارضایتی عمومی و اعتراضات مردمی شده است.
مسئولان محلی و وزارت نیرو در تلاشند تا راهکارهایی برای مدیریت بهتر منابع آب ارائه دهند، اما انتقادات نسبت به عدم برنامهریزی مناسب و اجرای ناکافی سیاستهای آبی همچنان ادامه دارد. کارشناسان بر این باورند که برای حل بحران کمبود آب در اصفهان و سایر مناطق کشور، نیاز به یک رویکرد جامع و همکاری بین بخشی وجود دارد.
نویسنده : کوثر خدایاری
محقق و روزنامه نگار
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟