کاهش شدید صادرات نفت و LNG از کانال سوئز

جریان نفت از طریق کانال سوئز تحت تأثیر قرار گرفت

آژانس بین‌المللی انرژی تخمین می‌زند که در صورت تداوم تنش‌های فعلی، ارسال نفت از طریق کانال سوئز تا پایان ژانویه ۲۰۲۴ میلادی حدود دو سوم کاهش خواهد یافت. براساس این گزارش، حجم محموله‌های نفتی عبوری از کانال سوئز طی سال گذشته حدود ۷.۲ میلیون بشکه در روز، معادل ۱۰ درصد تجارت نفت از طریق دریا بوده و همچنین عبور ۸ درصد از محموله‌های جهانی گاز طبیعی مایع از آن ثبت شده است.

آژانس بین‌المللی انرژی هشدار می‌دهد که جهت محموله‌های نفتی به مسیر جایگزین، دماغه امید نیک، به دلیل افزایش زمان سفر به دو هفته و در نتیجه افزایش هزینه‌های حمل‌و‌نقل، بر قیمت فرآورده‌های نفتی صادر شده به اروپا تأثیر می‌گذارد که آن نیز در افزایش نرخ تورم جهانی بازتاب می‌یابد.

همچنین انتظار می‌رود که با انحراف محموله‌های نفت از طریق کانال سوئز به مسیر طولانی‌تر دماغه امید نیک، بازارهای مدیترانه به شدت تحت تأثیر قرار گیرند.

چه اتفاقی می‌افتد؟

حمل‌و‌نقل نفت از طریق کانال سوئز در سال گذشته (۲۰۲۳) که مصادف با افزایش هزینه‌های ترابری بود، به طور قابل توجهی افزایش یافت، به‌ طوری‌که درآمدهای مصر از طریق کانال کشتیرانی سوئز رکورد جدیدی را ثبت کرد.

داده‌های دولتی نشان می‌دهد که مجموع محموله‌های نفت از طریق کانال سوئز در دوره ژانویه تا پایان نوامبر ۲۰۲۳ میلادی به ۷۷۶۴ تانکر در مقایسه با ۵۹۳۴ نفتکش در مدت مشابه سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است.

در این میان، ماه می ۲۰۲۳ میلادی شاهد بالاترین نرخ ترانزیت ماهانه تانکرهای حمل‌و‌نقل نفت از طریق کانال سوئز به حدود ۷۱۷ تانکر رسید. این رقم در مدت مشابه سال ۲۰۲۲ میلادی تقریباً ۵۳۳ نفتکش بود.

برآوردهای کانال سوئز نشان می‌دهد که درآمد سال گذشته به ۱۰.۳۱۵ میلیارد دلار در مقایسه با حدود ۷.۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسیده است، یعنی در آمدهای کانال با نرخ رشد سالانه ۳۰ درصد افزایش یافت.

رویدادهای سال ۲۰۲۴ میلادی مانند حمله اسرائیل به غزه و هدف گرفتن کشتی‌های مربتط با این رژیم در دریای سرخ نشان می‌دهد که کانال سوئز در سال جاری روزهای آسانی پیش رو ندارد.

بر‌اساس اظهارات رئیس اداره کانال سوئز، «اسامه ربیعی»، درآمدهای حاصل از این آبراه در ۱۱ روز اول سال جاری (۲۰۲۴) نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد کاهش یافته است.

وی تصریح می کند: تعداد شناورهای عبوری از کانال طی ۱۱ روز امسال به ۵۴۴ فروند کشتی رسید، در حالیکه این رقم در سال گذشته ۷۷۷ فروند کشتی بود. از منظر تناژ نیز، این روند کاهش ۴۱ درصدی را ثبت کرد.

تصمیم جدید ایالات متحده

به نظر می‌رسد تنش‌های دریای سرخ و رویدادهای جاری باعث تغییر مسیر صادرات گاز مایع آمریکا شده است. باید توجه داشت که کانال سوئز، کریدور اصلی صادرات گاز مایع آمریکا به آسیا در ماه نوامبر بود و این مسیرها با حملات انصارالله به برخی کشتی‌ها در دریای سرخ و واکنش ایالات متحده تغییر کرده است.

بر‌اساس برآوردهای صورت گرفته، حجم صادرات گاز مایع آمریکا – تا ۱۷ ژانویه – به ۴.۵۵ میلیون تُن رسید . در این میان، ۲۸۰ هزار تُن از مجموع صادرات را کانال پاناما به عنوان مقصد کشتیرانی به خود اختصاص داد، در حالی‌که مسیر طولانی‌تر دماغه امید نیک، سهم بزرگی یعنی ۵۳۰ هزار تُن متریک را شامل می‌شود. صادرات گاز مایع ایالات متحده از طریق کانال سوئز در اکتبر ۲۰۲۳ به ۷۱۰ هزار متریک تُن رسید در حالی‌که این رقم از طریق مسیر دماغه امید ۵۸۰ هزار متریک تُن بود.

تا هفدهم ماه جاری، داده‌های صادرات گاز مایع آمریکا از سایر مسیرها فاش نشده، اما هیچ‌کدام از آنها از کانال سوئز عبور نکرده‌اند. این تغییرات درآمدهای مصر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، زیرا کانال سوئز منبع اصلی آن است.

پس از تنش‌های اخیر، نه تنها مسیر صادرات گاز ایالات متحده تحت تأثیر قرار گرفت، بلکه تشدید رویدادها از نوامبر ۲۰۲۳ میلادی در دریای سرخ و تنگه باب المندب باعث تغییر در نقشه کشتیرانی به طور کلی شد که پیامدهای مهمی برای بازارهای انرژی و قیمت دارد.

در مجموع، براساس برآوردها مسیر دماغه امید نیک در روزهای پیشِ رو از این ماه، میزبان محموله‌های صادرات LNG ایالات متحده باشد. البته موضوع به همین جا ختم نشد، زیرا مسیر طولانی‌تر سفر از طریق امید نیک نشان‌دهنده نگرانی از کاهش تعداد تانکرهای موجود برای بارگیری و حمل‌و‌نقل آن است. باید توجه داشت که سفر نفتکش از این مسیر دو هفته بیشتر از مدت زمان حمل‌و‌نقل از طریق کانال سوئز طول می‌کشد.