الگوگیری چین از ایران و روسیه برای ایجاد نیروی نیابتی

پایگاه آمریکایی “دیفنس وان” در گزارشی به تلاش و نیاز چین برای الگوگیری از ایران و روسیه در تربیت نیروهای نیابتی برای تحقق اهداف راهبردی در ورای مرزها بدون دخالت مستقیم، پرداخته است.

چین مطمئنا طی دهه گذشته شاهد بوده است که روسیه و ایران از بازیگران غیردولتی برای تعقیب اهداف راهبردی خود در اوکراین، غزه و جاهای دیگر استفاده کرده‌اند. پکن چه درس هایی ممکن است گرفته باشد و چگونه ممکن است شاهد اعمال آنها باشیم؟

کرملین طیفی از بازیگران غیردولتی را برای انجام خواسته خود پرورش داده است. در اوکراین، روسیه گروه “واگنر” را راه اندازی کرد، یک شرکت نظامی خصوصی که در برخی از خونین ترین نبردها شرکت داشت. هستند: طبق قانون، آنها باید اکثریت مالکیت دولتی را داشته باشند و اکثر آنها غیرمسلح هستند. این پیمانکاران برای ظرفیت سازی، مشاوره امنیتی و اطلاعاتی و ارائه تجهیزات به شرکای امنیتی محلی استفاده می شوند. آنها همچنین از اتباع چینی در مناطق درگیری محافظت می کنند و در برخی موارد آنها را نجات می دهند.

چین نیاز مبرمی دارد تا امنیت پروژه های فرامرزی خود در سایر کشورها در قالب طرح “یک کمربند و یک راه ” BRI” را تامین کند؛ نیازی که نیروهای حافظ صلح احتمالا نمی توانند آن را برطرف کنند. در ماه مارس، 7 شهروند چینی در یک حمله تروریستی در پاکستان کشته شدند. در عین حال، پکن به این موضوع به خوبی آگاه است که عنوان و انگ “قدرت استعماری جدید” به او نچسبد، بنابراین نمی خواهد که نیروهای نظامی متعارف چین در یک کشور خارجی برای تامین امنیت مستقر شوند. در مقابل پیمانکاران نظامی خصوصی می توانند این نقش را ایفا کنند، اما “شی جین پینگ”، رهبر چین و اعضای دفتر سیاسی حزب کمونیست چین احتمالا از خطرات و مزایای آن آگاه هستند.

این واقعیت که پیمانکاران نظامی و امنیتی خصوصی فعلی جمهوری خلق چین باید عمدتا دولتی باشند، ترس پکن از ایجاد نهادهایی را نشان می دهد که روزی ممکن است سرکش شوند. حداقل در کوتاه مدت، بسیار بعید به نظر می رسد که حزب کمونیست چین بخواهد یک بازیگر مستقل غیردولتی مانند واگنرهای روسی را توسعه داده و به کار ببندد.

با این حال، جنبه‌هایی از مدل ایرانی وجود دارد که می‌تواند برای پکن جذاب به نظر برسد – یعنی تعبیه مستشاران نظامی با بازیگران غیردولتی به شیوه‌ای مشابه نحوه عملکرد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جستجوی نفوذ سیاسی در کشور عملیاتی.

همچنین نمونه ای از “مردان سبز کوچک” روسیه وجود دارد که به مسکو کمک کردند تا کنترل کریمه را در دست بگیرد. مزیت این گروه ناشناس این بود که در روزها و هفته های اول باعث سردرگمی اولیه ایالات متحده و متحدان ناتو شد و پاسخ آنها به تاخیر افتاد و زمانی که واشنگتن، لندن و بروکسل متوجه شدند چه اتفاقی دارد می افتد، دیگر خیلی دیر شده بود. این نوع عمل انجام شده می تواند چیزی باشد که چینی ها در یک سناریوی بالقوه مربوط به تایوان در نظر بگیرند.

ایالات متحده باید درک بیشتری از نحوه نگاه چین به نیروهای نیابتی و پیمانکاران نظامی خصوصی و چگونگی تلاش پکن برای استفاده از آنها در آینده به دست آورد، در غیر این صورت آمریکا در صورت آماده نبودن با خطرات امنیتی جدی ای از ناحیه چین مواجه خواهد شد. همان طور که ایالات متحده قبل از پاسخ مناسب از سوی گروه واگنر غافلگیر شد و وقتی صحبت از چین به میان می‌آید، باید در نظر داشت که ریسک‌ها حتی بیشتر است.